Εσείς σε ποιο χέρι κάνατε εμβόλιο; Ιδού το «κλειδί» για καλή ανοσολογική απόκριση

Ερευνητές από την Αυστραλία ανακάλυψαν ότι η χορήγηση ενισχυτικής δόσης εμβολίου στο ίδιο χέρι στο οποίο είχε γίνει η πρώτη δόση μπορεί να οδηγήσει σε πιο καλή και ταχύτερη ανοσολογική απόκριση. Ανακάλυψαν επίσης για ποιον λόγο συμβαίνει αυτό, όπως ανέφεραν σε δημοσίευσή τους στο επιστημονικό περιοδικό «Cell».

Η ερευνητική ομάδα της οποίας ηγήθηκαν επιστήμονες του Ινστιτούτου Ιατρικής Ερευνας Garvan και του Ινστιτούτου Kirby στο Πανεπιστήμιο της Νέας Νότιας Ουαλίας (UNSW) στο Σίδνεϊ ανοίγει με τα νέα ευρήματά της τον δρόμο για καλύτερες μελλοντικές στρατηγικές εμβολιασμού.

Τα μακροφάγα και τα Β κύτταρα μνήμης

Σύμφωνα λοιπόν με αυτά τα ευρήματα, όταν γίνεται η χορήγηση ενός εμβολίου, εξειδικευμένα ανοσοκύτταρα που ονομάζονται μακροφάγα «τίθενται σε επιφυλακή» μέσα στους λεμφαδένες. Τα μακροφάγα καθοδηγούν στη συνέχεια τα Β κύτταρα μνήμης του ανοσοποιητικού συστήματος ώστε να αποκριθούν αποτελεσματικότερα στην ενισχυτική δόση του ίδιου εμβολίου όταν αυτή γίνει στο ίδιο χέρι με την πρώτη δόση.

Η μελέτη επικεντρώθηκε στο σημείο- κλειδί’ όπου επάγεται η απόκριση στα εμβόλια που δεν είναι άλλο από τους λεμφαδένες.

«Αυτή είναι μια σημαντική ανακάλυψη σχετικά με το πώς το ανοσοποιητικό σύστημα οργανώνεται ώστε να αποκρίνεται καλύτερα στις εξωτερικές απειλές – η φύση έχει αναπτύξει αυτό το ευφυέστατο σύστημα το οποίο μόλις αρχίζουμε να κατανοούμε» ανέφερε ο καθηγητής Τρι Φαν, διευθυντής του Προγράμματος Ανοσολογίας Ακριβείας στο Garvan, εκ των κύριων συγγραφέων της νέας μελέτης.

Σημείο-«κλειδί» οι λεμφαδένες

Από την πλευρά του ο καθηγητής Αντονι Κέλεχερ, διευθυντής του Ινστιτούτου Kirby, επίσης κύριος συγγραφέας της μελέτης, σημείωσε ότι «τα ευρήματα προέκυψαν μετά από πειράματα σε ποντίκια αλλά και σε ανθρώπους στους οποίους τα αποτελέσματα ήταν παρόμοια με εκείνα στα ζώα. Ολη μας η μελέτη επικεντρώθηκε στο σημείο- ‘‘κλειδί’’ όπου επάγεται η απόκριση στα εμβόλια που δεν είναι άλλο από τους λεμφαδένες».

Τα «camp» εκπαίδευσης του οργανισμού

Ο εμβολιασμός αφορά την εισαγωγή μιας αβλαβούς εκδοχής ενός παθογόνου – γνωστό ως αντιγόνο – μέσα στον οργανισμό. Το αντιγόνο «φιλτράρεται» από τους λεμφαδένες – «τα camp» εκπαίδευσης του οργανισμού – προκειμένου αυτός να είναι έτοιμος να αντιμετωπίσει το πραγματικό παθογόνο όταν εκείνο εμφανιστεί.

Οι ερευνητές είχαν ανακαλύψει σε προηγούμενη μελέτη τους ότι τα Β κύτταρα μνήμης τα οποία είναι ζωτικής σημασίας για την πρόκληση αντισωματικής απόκρισης, βρίσκονται στους λεμφαδένες που είναι πιο κοντά στο σημείο της χορήγησης του εμβολίου.

Η ενορχήστρωση αποτελεσματικής ανοσολογικής απόκρισης

Στη νέα μελέτη τους οι επιστήμονες, με χρήση προηγμένων απεικονιστικών μεθόδων που είναι διαθέσιμες στο Garvan, ανακάλυψαν ότι τα Β κύτταρα μνήμης μεταναστεύουν στο εξωτερικό στρώμα των τοπικών λεμφαδένων όπου αλληλεπιδρούν στενά με τα μακροφάγα που έχουν την έδρα τους στη συγκεκριμένη περιοχή. Οταν η ενισχυτική δόση ενός εμβολίου χορηγηθεί στο ίδιο σημείο, αυτά τα μακροφάγα που βρίσκονται ήδη σε εγρήγορση, συλλαμβάνουν αμέσως το αντιγόνο και ενεργοποιούν τα Β κύτταρα μνήμης ώστε να παραγάγουν αντισώματα υψηλής ποιότητας.

«Η μελέτη μας δείχνει ότι τα μακροφάγα που βρίσκονται στους λεμφαδένες οι οποίοι έχουν την έδρα τους στο κοντινότερο σημείο σε σχέση με το σημείο έγχυσης του εμβολίου παίζουν κεντρικό ρόλο στην ενορχήστρωση αποτελεσματικής ανοσολογικής απόκρισης όταν χορηγηθεί ενισχυτική δόση του εμβολίου. Αποδεικνύεται ότι το σημείο του εμβολιασμού παίζει ρόλο» ανέφερε ο δρ Ράμα Ντένι από το Garvan, ο οποίος ήταν επίσης εκ των κύριων συγγραφέων της μελέτης.

Κλινική δοκιμή σε ανθρώπους

Οι ερευνητές πήγαν ένα βήμα πιο πέρα και θέλοντας να προσδιορίσουν αν τα ευρήματά τους από τα ποντίκια επιβεβαιώνονται και στους ανθρώπους διεξήγαγαν κλινική δοκιμή σε 30 εθελοντές που έλαβαν το mRNA εμβόλιο των Pfizer-BioNTech ενάντια στον πανδημικό κορωνοϊό SARS-CoV-2. Είκοσι από τους εθελοντές έλαβαν ενισχυτική δόση του εμβολίου στο ίδιο χέρι στο οποίο είχαν κάνει την πρώτη δόση ενώ 10 έκαναν την ενισχυτική δόση στο άλλο χέρι.

Εξουδετερωτικά αντισώματα μέσα στην πρώτη εβδομάδα

«Τα άτομα που έλαβαν και τις δύο δόσεις στο ίδιο χέρι παρήγαγαν εξουδετερωτικά αντισώματα ενάντια στον SARS-CoV-2 πολύ ταχύτερα – για την ακρίβεια μέσα στην πρώτη εβδομάδα μετά τη δεύτερη δόση» σημείωσε η Αλεξάντρα Κάρεϊ- Χοπέ, διδακτορική ερευνήτρια από το Ινστιτούτο Kirby, εκ των συγγραφέων της μελέτης.

Ταχύτερη ανοσία αγέλης σε περιόδους κρίσης

Αυτά τα αντισώματα ήταν επίσης πιο αποτελεσματικά ενάντια σε παραλλαγές όπως η Δέλτα και η Ομικρον, σύμφωνα με τους ερευνητές. Μετά από τέσσερις εβδομάδες και οι δύο ομάδες – τόσο αυτή του ‘‘τσιμπήματος’’ στο ίδιο χέρι όσο και εκείνη στην οποία το δεύτερο εμβόλιο έγινε στο άλλο χέρι – εμφάνιζαν παρόμοια επίπεδα αντισωμάτων. «Ωστόσο η ταχεία προστασία μπορεί να είναι ζωτικής σημασίας κατά τη διάρκεια μιας επιδημίας» υπογράμμισε η δρ Μι Λινγκ Μινιέ, επικεφαλής της Ομάδας Ανοσογενωμικής Εμβολίων στο Kirby, επίσης συγγραφέας της μελέτης, και προσέθεσε καθησυχαστικά: «Αν κάνατε τα εμβόλιά σας ενάντια στην COVID-19 σε διαφορετικά χέρια, μην ανησυχείτε – η έρευνά μας δείχνει ότι με την πάροδο του χρόνου η διαφορά στην προστασία που επάγεται ελαχιστοποιείται. Αλλά κατά τη διάρκεια μιας κρίσης δημόσιας υγείας όπως μια πανδημία, οι πρώτες εβδομάδες μετά τον εμβολιασμό μπορούν να κάνουν μεγάλη διαφορά σε επίπεδο πληθυσμού. Η στρατηγική εμβολιασμού στο ίδιο χέρι μπορεί να προσφέρει ταχύτερα ανοσία της αγέλης – γεγονός ζωτικής σημασίας για ιούς που μεταλλάσσονται γρήγορα στους οποίους η ταχύτητα της απόκρισης παίζει μεγάλο ρόλο».

Προς εμβόλια που θα απαιτούν λιγότερες ενισχυτικές δόσεις

Τα καινούργια ευρήματα, εκτός του ότι ανοίγουν τον δρόμο βελτίωσης των συστάσεων σχετικά με το σημείο χορήγησης της ενισχυτικής δόσης των εμβολίων, προσφέρουν και μια νέα οδό ενίσχυσης της αποτελεσματικότητάς τους. «Αν κατανοήσουμε το πώς θα ενισχύσουμε την αλληλεπίδραση μεταξύ των Β κυττάρων μνήμης και των μακροφάγων πιθανότατα θα είμαστε σε θέση να σχεδιάσουμε τα εμβόλια επόμενης γενεάς τα οποία θα απαιτούν λιγότερες ενισχυτικές δόσεις» κατέληξε ο καθηγητής Φαν.

in.gr