Τέλος στην παράνομη βεβαίωση προστίμων από τους Δήμους μετά την τριετία – Διευκρίνιση από το Υπουργείο Εσωτερικών

Σημαντική διευκρίνιση προς όλους τους Οργανισμούς Τοπικής Αυτοδιοίκησης εξέδωσε το Υπουργείο Εσωτερικών, ξεκαθαρίζοντας οριστικά το χρονικό όριο εντός του οποίου μπορούν να βεβαιώνονται και να διεκδικούνται τα πρόστιμα του Κώδικα Οδικής Κυκλοφορίας που επιβάλλονται από τη Δημοτική Αστυνομία.

Με το επίσημο έγγραφο υπ’ αριθμ. πρωτ. 17729/23.02.2024, το Υπουργείο τονίζει πως η βεβαίωση των προστίμων αυτών πρέπει να γίνεται υποχρεωτικά εντός τριών ετών από το τέλος του έτους κατά το οποίο διαπιστώθηκε η παράβαση. Εφόσον παρέλθει η συγκεκριμένη τριετής προθεσμία, ο Δήμος δεν έχει πλέον νομική δυνατότητα να διεκδικήσει το πρόστιμο, είτε με ειδοποιήσεις είτε με αναγκαστικά μέτρα είσπραξης.

Η απόφαση αυτή δεν είναι αυθαίρετη, αλλά βασίζεται στο άρθρο 71 του ν. 542/1977, ο οποίος προβλέπει ρητά την τριετή παραγραφή για τέτοιες οφειλές. Παρά ταύτα, η εφαρμογή του νόμου είχε προκαλέσει αρκετές αμφιβολίες και διαφορετικές ερμηνείες στην πράξη, με αποτέλεσμα να υπάρχουν Δήμοι που βεβαίωναν πρόστιμα αρκετά χρόνια μετά την ημερομηνία παράβασης, με την αιτιολογία ότι η παραγραφή ξεκινά από τη στιγμή που λαμβάνουν τα στοιχεία του παραβάτη.

Το θέμα αναδείχθηκε συστηματικά τα τελευταία χρόνια από τον Συνήγορο του Πολίτη, ο οποίος από το 2012 είχε θέσει υπόψη του Υπουργείου Εσωτερικών το πρόβλημα της νομικής ασάφειας και τις επιπτώσεις στους πολίτες. Σε πολλές περιπτώσεις, πολίτες καλούνταν να πληρώσουν πρόστιμα αρκετά χρόνια μετά, χωρίς να έχουν ποτέ ειδοποιηθεί εντός εύλογου χρόνου, ενώ ορισμένοι οδηγήθηκαν και σε κατασχέσεις λόγω προστίμων που, με βάση το νόμο, είχαν ήδη παραγραφεί.

Με τη νέα οδηγία, το ΥΠΕΣ αποσαφηνίζει πλήρως ότι η τριετής προθεσμία παραγραφής ξεκινά από το τέλος του έτους εντός του οποίου διαπιστώθηκε η παράβαση, ανεξαρτήτως του πότε έγινε η ταυτοποίηση του παραβάτη. Η βεβαίωση μετά την παρέλευση της τριετίας είναι μη νόμιμη και δεν μπορεί να ενεργοποιήσει διαδικασία είσπραξης, ούτε να επιβληθεί οποιοδήποτε μέτρο πίεσης προς τον πολίτη.

Η διευκρίνιση αυτή αναμένεται να έχει άμεσες επιπτώσεις στην καθημερινότητα χιλιάδων πολιτών και στη λειτουργία των οικονομικών υπηρεσιών των Δήμων. Ήδη αρκετοί ΟΤΑ έχουν προχωρήσει σε συμμόρφωση με την εγκύκλιο και έχουν σταματήσει τη βεβαίωση παλαιών προστίμων που έχουν παραγραφεί. Επιπλέον, ενισχύεται η ασφάλεια δικαίου, καθώς τίθεται ένα σαφές και αδιαπραγμάτευτο χρονικό όριο στις οικονομικές απαιτήσεις των ΟΤΑ από τους πολίτες.

Η συγκεκριμένη εξέλιξη αποκαθιστά την εμπιστοσύνη των πολιτών απέναντι στους θεσμούς, ενισχύει την έννομη τάξη και συμβάλλει στην εξυγίανση της σχέσης των πολιτών με τη Δημόσια Διοίκηση. Παράλληλα, καλεί τους Δήμους να οργανώσουν καλύτερα τις υπηρεσίες τους ώστε οι διοικητικές διαδικασίες να γίνονται έγκαιρα και με πλήρη σεβασμό στο νομικό πλαίσιο που ισχύει.