Προβλήματα πρόσβασης στο δημόσιο σύστημα υγείας για πολίτες της Δυτικής Μακεδονίας

Η Δυτική Μακεδονία αντιμετωπίζει σοβαρά προβλήματα στην πρόσβαση και την ποιότητα των υπηρεσιών υγείας. Σύμφωνα με πρόσφατη μελέτη που αξιολόγησε την κάλυψη των αναγκών υγείας του πληθυσμού, περίπου ένας στους τέσσερις πολίτες αδυνατεί να χρησιμοποιήσει υπηρεσίες υγείας λόγω κόστους, ενώ το 20% συναντά εμπόδια σε ιατρικές επισκέψεις και νοσηλεία.

Η πλειοψηφία των πολιτών χρησιμοποιεί το δημόσιο σύστημα υγείας, αλλά το 45% δηλώνει μέτρια έως πολύ κακή ικανοποίηση. Η μελέτη κατέδειξε επίσης σημαντικές διαπεριφερειακές ροές ασθενών, λόγω έλλειψης υπηρεσιών, περιορισμένης εμπιστοσύνης στο δημόσιο σύστημα και συστάσεων ιατρών. Συγκεκριμένα, περίπου 50% των ασθενών σε Φλώρινα, Καστοριά και Γρεβενά μεταβαίνει εκτός νομού για νοσηλεία, ενώ στην Κοζάνη το ποσοστό ξεπερνά το 30%, με τους περισσότερους να κατευθύνονται στα νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης και των Ιωαννίνων.

Πρόληψη και Πρωτοβάθμια Φροντίδα

Η μελέτη εντοπίζει σημαντικά κενά στην πρόληψη:

• Το 24% των κατοίκων δεν υποβάλλεται σε προληπτικό έλεγχο.

• Το 65% δεν συμμετέχει σε προγράμματα προληπτικού ελέγχου του Υπουργείου Υγείας.

• Οι εμβολιασμοί κατά της γρίπης βρίσκονται σε μέτρια επίπεδα, ενώ κατά της COVID-19 είναι χαμηλοί.

Η περιφέρεια παρουσιάζει υψηλή γήρανση του πληθυσμού (15,2% άνω των 75 ετών) και την υψηλότερη αναλογία θανάτων προς γεννήσεις στη χώρα (2,4). Παράλληλα, καταγράφεται μείωση του πληθυσμού κατά 10,3% μεταξύ των απογραφών 2011-2021, ενώ εμφανίζεται και πτώση του προσδόκιμου επιβίωσης. Η Δυτική Μακεδονία καταγράφει επίσης υψηλό ποσοστό θανάτων από καρδιαγγειακά και νεοπλασματικά νοσήματα σε άτομα κάτω των 65 ετών.

Προβλήματα Νοσοκομείων και Δευτεροβάθμιας Περίθαλψης

Η μελέτη καταγράφει σοβαρά προβλήματα στα πέντε νοσοκομεία της περιφέρειας:

• Κατακερματισμός ιατρικού προσωπικού και υποστελέχωση: Πολλές κλινικές λειτουργούν με έναν ή δύο γιατρούς, γεγονός που οδηγεί σε χαμηλή πληρότητα και φαύλο κύκλο υποστελέχωσης και παραίτησης προσωπικού.

• Έλλειψη εξειδικευμένων τμημάτων: Δεν υπάρχουν αιμοδυναμικό εργαστήριο, νευρολογική κλινική ή ΜΑΦ εγκεφαλικών, μονάδα φροντίδας νεογνών και πανεπιστημιακό ή τριτοβάθμιο νοσοκομείο.

• Ανεπαρκής υποδομή για μακροχρόνια φροντίδα και αποκατάσταση: Οι γηριατρικές μονάδες, τα Κέντρα Αποκατάστασης και τα ΚΕΦΙΑΠ είναι ανεπαρκή ή με περιορισμένη λειτουργία.

Η ανεπάρκεια αυτή οδηγεί σε μετακίνηση ασθενών εκτός περιφέρειας για υπηρεσίες που δεν παρέχονται τοπικά και σε χαμηλή εμπιστοσύνη στο δημόσιο σύστημα.

Σχέδιο Αναδιοργάνωσης Νοσοκομείων

Για την αντιμετώπιση των προβλημάτων προτείνεται η αναδιάρθρωση των νοσοκομείων με το μοντέλο «κόμβου – ακτίνας»:

• Νοσοκομεία κόμβοι: Κοζάνη (Μαμάτσειο) και Πτολεμαΐδα (Μποδοσάκειο) με όλες τις βασικές κλινικές και επιπλέον εξειδικευμένα τμήματα (ΜΕΘ, αιμοδυναμικό εργαστήριο, ΜΑΦ εγκεφαλικών, νεφρολογικό, ογκολογικό).

• Νοσοκομεία ακτίνας: Γρεβενά, Καστοριά, Φλώρινα με βασικές ειδικότητες και δομές μακροχρόνιας φροντίδας, παρηγορητικής φροντίδας και αποκατάστασης.

• Διασύνδεση με τριτοβάθμια πανεπιστημιακά νοσοκομεία της Θεσσαλονίκης και των Ιωαννίνων για εξειδικευμένες θεραπείες.

Πρωτοβάθμια Φροντίδα και Πρόληψη

Προτείνεται η ίδρυση Πανεπιστημιακού Κέντρου Υγείας στην Κοζάνη, πιλοτική 24ωρη λειτουργία Κέντρου Υγείας, ενίσχυση προσωπικού, βελτίωση διαδικασιών και δημιουργία Ψηφιακού Κέντρου Πρόληψης και Πάρκου Καινοτομίας για την Ενιαία Υγεία.

Μακροχρόνια Φροντίδα

Τα ΚΕΦΙΑΠ Αμυνταίου και Άργους Ορεστικού θα αναβαθμιστούν με αύξηση προσωπικού, διοικητική αυτονομία και μεγαλύτερη λειτουργική ικανότητα. Θα θεσπιστεί ειδικό καθεστώς αποζημίωσης για τη φροντίδα ηλικιωμένων σε γηριατρικές μονάδες και μονάδες υποστηριζόμενης διαβίωσης.

Στόχος του Σχεδίου

Η αναδιοργάνωση αποσκοπεί στη μείωση της διαπεριφερειακής ροής ασθενών, στην ενίσχυση της εμπιστοσύνης των πολιτών στο δημόσιο σύστημα, στην κάλυψη όλων των περιστατικών με εξειδικευμένες υπηρεσίες και στην αποτελεσματικότερη φροντίδα των γερασμένων και μακροχρόνιων ασθενών.