Καρκίνος παχέος εντέρου και ορθού: Όλα όσα πρέπει να γνωρίζετε

Ο Δρ. Παναγιώτης Γεωργίου, Διευθυντής Χειρουργός Παχέος Εντέρου και Ορθού Ιατρικού Κέντρου Αθηνών απαντά σε όλα

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού αποτελεί διεθνώς την τρίτη αιτία θανάτων από κακοήθη νόσο, προσβάλλοντας συνήθως άτομα ηλικίας άνω των 40 ετών. Ωστόσο, τα τελευταία χρόνια, καταγράφεται μια ανησυχητική αύξηση των καρκίνων αυτών και σε ασθενείς νεότερης ηλικίας.

Ο Δρ. Παναγιώτης Γεωργίου, Διευθυντής Χειρουργός Παχέος Εντέρου και Ορθού Ιατρικού Κέντρου Αθηνών μας υποδέχτηκε στο ιατρείο του (Κηφισίας 58, Μαρούσι) και μας μίλησε για τα «όπλα» της σύγχρονης χειρουργικής ογκολογίας, η οποία σήμερα μπορεί να αντιμετωπίσει επιτυχώς την πλειονότητα των περιστατικών. Ωστόσο, επειδή το «προλαμβάνειν» είναι καλύτερο του «θεραπεύειν» ο ειδικός μας υπενθυμίζει τη σημασία της πρόληψης, υπογραμμίζοντας την αξία της διενέργειας  προληπτικής κολονοσκόπησης σε όλους, όσοι έχουν συμπληρώσει το 45ο έτος της ηλικίας τους.

Κε Γεωργίου, πόσο συχνός είναι ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού;

Ο καρκίνος του παχέος εντέρου και του ορθού αποτελεί διεθνώς την τρίτη αιτία θανάτων από κακοήθη νόσο. Το 50% των καρκίνων διαγιγνώσκονται στο ορθό και στο αριστερό παχύ έντερο, ενώ το 25% στο δεξί. Παράλληλα, σε ποσοστό της τάξης του 4-5 % των ασθενών υπάρχει σύγχρονος καρκίνος σε άλλο σημείο του παχέος εντέρου την στιγμή της διάγνωσης. Η πλειονότητα των καρκίνων οφείλεται σε προϋπάρχοντες αδενωματώδεις πολύποδες.

Υπάρχουν κάποιοι επιβαρυντικοί παράγοντες που αυξάνουν τον κίνδυνο εμφάνισης της νόσου;

Οι παράγοντες κινδύνου εμφάνισης της νόσου, εξαρτώνται άμεσα από τις καθημερινές μας συνήθειες. Η παχυσαρκία, η αυξημένη κατανάλωση κόκκινου κρέατος ή επεξεργασμένων τροφών, η αυξημένη κατανάλωση αλκοόλ και το κάπνισμα αυξάνουν το ρίσκο του καρκίνου του παχέος εντέρου και ορθού. Παράλληλα, οι φλεγμονώδεις παθήσεις του εντέρου όπως η ελκώδης κολίτιδα και η νόσος του Crohn, καθώς και διάφορες κληρονομούμενες παθήσεις, όπως το Σύνδρομο Lynch ή η Οικογενής αδενωµατώδης πολυποδίαση αποτελούν επιβαρυντικούς παράγοντες για την εμφάνιση καρκίνου του παχέος εντέρου.

Με ποια συμπτώματα εμφανίζεται η νόσος;

Δυστυχώς, πολλά από τα συμπτώματα του καρκίνου του εντέρου και του ορθού είναι συχνά και μη ειδικά για τον καρκίνο του εντέρου. Οι ασθενείς μπορεί να εμφανίσουν αναιμία, διαταραχές στις κενώσεις (διάρροια, δυσκοιλιότητα, ή εναλλαγή των δυο), αιμορραγία από το ορθό, κοιλιακό άλγος και ψηλαφητές κοιλιακές μάζες.

Οι καρκίνοι του δεξιού εντέρου παρουσιάζονται συνήθως με σιδηροπενική αναιμία, ενώ στο αριστερό έντερο και το ορθό με αλλαγές στις κενώσεις, κωλικά άλγη  στην αριστερή κοιλιακή χώρα και αιμορραγία από το ορθό. Τα πιο συνήθη συμπτώματα για τους καρκίνους του ορθού είναι η αιμορραγία από το ορθό και ο τεινεσμός (αίσθημα μη ολοκληρωμένων κενώσεων).

Σε παραμελημένες περιπτώσεις, ο ασθενής μπορεί να παρουσιαστεί με οξύ αποφρακτικό ειλεό του παχέος εντέρου και να χρειαστεί επείγουσα χειρουργική επέμβαση.

Πώς τίθεται η διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού και τι ακριβώς, είναι η σταδιοποίηση για την οποία ακούμε συχνά να μιλάνε οι ειδικοί;

Η διάγνωση του καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού, γίνεται συνήθως με την ολοκλήρωση της κολονοσκόπησης ή της ορθο-σιγμοειδοσκόπησης και επιβεβαιώνεται από τις βιοψίες.

Μετά την διάγνωση του καρκίνου γίνεται σταδιοποίηση με τη χρήση απεικονιστικών μεθόδων. Η αξονική τομογραφία έχει πρωταρχικό ρόλο στην τοπική σταδιοποίηση και στην διάγνωση μεταστάσεων σε άλλα σημεία όπως το ήπαρ και οι πνεύμονες.

Ο καρκίνος του ορθού διαφέρει στο σημείο αυτό γιατί επιπλέον, για την τοπική σταδιοποίηση του, χρειάζεται η υψηλής ευκρίνειας μαγνητική τομογραφία (High Resolution MRI). Τα ευρήματα της Μαγνητικής τομογραφίας δίνουν πολύτιμες πληροφορίες προκειμένου να σχεδιαστεί το χειρουργείο και να αποφασιστεί αν χρειάζεται προ-εγχειρητική θεραπεία που συνήθως είναι με τη μορφή της (χημειο) ακτινοθεραπείας.

Τι περιλαμβάνει η αντιμετώπιση της νόσου;

Το χειρουργείο κατέχει πρωταρχικό ρόλο στην θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού, με τις ογκολογικές θεραπείες να συμπληρώνουν το σχέδιο θεραπείας, μειώνοντας αποδεδειγμένα τις πιθανότητες υποτροπής και μετάστασης.

Η χειρουργική αφαίρεση του καρκίνου μαζί με τους παροχετεύοντες λεμφαδένες αποτελεί τον πυλώνα της θεραπείας. Η ποιότητα της χειρουργικής επέμβασης είναι κρίσιμη για να αφαιρεθεί ο καρκίνος μαζί με όλους τους λεμφαδένες, κάτι το οποίο συμβάλλει σημαντικά στη μείωση του ποσοστού υποτροπών και στην αύξηση του προσδόκιμου ζωής.

Το χειρουργείο μπορεί να πραγματοποιηθεί λαπαροσκοπικά, ρομποτικά ή ανοιχτά. Η απόφαση στηρίζεται στην εμπειρία του χειρουργού και στην τοπική σταδιοποίηση. Διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι οι ασθενείς που υποβάλλονται σε ελάχιστα επεμβατικά χειρουργεία αναρρώνουν και επιστρέφουν πίσω στην καθημερινότητα τους νωρίτερα.

Θα πρέπει να διευκρινιστεί ότι η θεραπεία του καρκίνου του παχέος εντέρου και του ορθού δεν είναι πάντα απλή. Το ογκολογικό πλάνο θα συμφωνηθεί μετά από σύσκεψη του Ογκολογικού συμβουλίου, το οποίο αποτελείται από χειρουργούς, γαστρεντερολόγους, ογκολόγους, παθολογο-ανατόμους και ακτινολόγους.

Συμπληρωματικά στους ασθενείς συστήνεται και χημειοθεραπεία;

Η συμπληρωματική θεραπεία στον καρκίνο του παχέος εντέρου είναι η χημειοθεραπεία, η οποία μπορεί να δοθεί είτε προ-εγχειρητικά είτε μετεγχειρητικά. Η απόφαση για προ-εγχειρητική χημειοθεραπεία εξαρτάται από την παρουσία μεταστάσεων.

Μετεγχειρητική χημειοθεραπεία αποφασίζεται με βάση την ιστοπαθολογική σταδιοποίηση της νόσου, με στόχο τη μείωση της πιθανότητας τοπικής υποτροπής και μεταστάσεων ή για να αντιμετωπιστούν υπάρχουσες μεταστάσεις.

Στην περίπτωση του καρκίνο του ορθού, ο ασθενής μπορεί να χρειαστεί προ-εγχειρητική ακτινοθεραπεία αναλόγως των ευρημάτων της μαγνητικής τομογραφίας. Σε ορισμένες περιπτώσεις, η ακτινοθεραπεία μπορεί να εφαρμοστεί και μετεγχειρητικά.

Τι γίνεται στις περιπτώσεις του προχωρημένου καρκίνου του ορθού;

Ένα μικρό ποσοστό των ασθενών προσέρχονται στο ιατρείο με προχωρημένο καρκίνο του ορθού μέσα στην πύελο. Ο καρκίνος αυτός μπορεί να έχει διηθήσει και άλλα γειτονικά όργανα όπως την κύστη, τον προστάτη, το ιερό οστό, τα λαγόνια αγγεία, ή τον κόλπο.

Οι περιπτώσεις αυτές χρήζουν περίπλοκης και εξατομικευμένης θεραπευτικής προσέγγισης και πρέπει να αντιμετωπίζονται από εξειδικευμένους χειρουργούς και την ομάδα τους. Αξίζει να σημειωθεί ότι μέχρι πριν μερικά χρόνια, τα περιστατικά αυτά κρινόντουσαν ως ανεγχείρητα. Με την πρόοδο όμως της αναισθησιολογίας, της εντατικής θεραπείας και των σύγχρονων απεικονιστικών μεθόδων, ο προγραμματισμός και η ασφαλής αποπεράτωση των χειρουργείων αυτών καθίσταται πλέον πραγματικότητα.

Γνωρίστε τον Παναγιώτη Γεωργίου μέσα από το βιογραφικό του

Υπάρχει κίνδυνος υποτροπής;

Σε γενικές γραμμές, οι υποτροπές μετά από αφαίρεση καρκίνου του εντέρου είναι ελάχιστες, όταν το χειρουργείο πραγματοποιείται από εξειδικευμένο χειρουργό παχέος εντέρου και ορθού. Διεθνείς μελέτες έχουν δείξει ότι η πιθανότητα υποτροπής είναι άμεσα συναρτώμενη από την ποιότητα του χειρουργείου και το τελικό στάδιο της νόσου.

Δείτε παρακάτω την συνέντευξη του Παναγιώτη Γεωργίου στον ANT1 για την αντιμετώπιση των υποτροπών του καρκίνου του ορθού.

Ολοκληρώνοντας τη συζήτησή μας, υπάρχει κάποιο μήνυμα που θα θέλατε να στείλετε στους αναγνώστες μας;

Κλείνοντας, θα πρέπει να τονίσουμε ότι το ρίσκο για τον καρκίνο του παχέος εντέρου και του ορθού μειώνεται, αν υιοθετήσουμε μικρές βελτιώσεις στη διατροφή μας και στον τρόπο ζωής μας γενικότερα, όπως για παράδειγμα με την αύξηση της κατανάλωσης φυτικών ινών και την ένταξη της σωματικής άσκησης στην καθημερινότητά μας.

Για αναλυτική ενημέρωση καλέστε στο 6988 266 898, ο Παναγιώτης Γεωργίου, Διευθυντής Χειρουργός Παχέος Εντέρου και Ορθού Ιατρικού Κέντρου Αθηνών είναι στη διάθεση σας στην Κηφισίας 58, στο Μαρούσι.

Εναλλακτικά επισκεφθείτε την ιστοσελίδα: georgioumd.gr

www.news.gr