Διεθνή Μαύρο σενάριο: Κατεβάζει ρολά ο Nord Stream, μένει χωρίς αέριο η ΕΕ

Eίναι το σενάριο που απεύχονται κυβερνήσεις και αγορές καθώς θα ενίσχυε δραματικά τις ανοδικές πιέσεις στις τιμές, θα κορύφωνε την ενεργειακή ανεπάρκεια της Ευρώπης μέσα στο χειμώνα και θα οδηγούσε άμεσα σε κρίση τη γερμανική βιομηχανία. Εάν διακόπτονταν ολοκληρωτικά οι ροές του φυσικού αερίου από τον αγωγό Nord Stream προς τη Γερμανία τότε η ΕΕ δεν θα κατάφερνε να διασφαλίσει τα αναγκαία ενεργειακά αποθέματα μέχρι τον Νοέμβριο, με κίνδυνο να εξαντληθούν οι προμήθειες μέχρι τον Ιανουάριο.

Είναι το χειρότερο από όλα τα σενάρια που εξετάζει η Wood MacKenzie όταν στα μέσα της εβδομάδα και ειδικότερα την Τετάρτη με Πέμπτη η ρωσική Gazprom μείωσε τις ροές από τον Nord Stream προς τη Γερμανία κατά 60% και 15% προς την Ιταλία. Ανάλογα μέτρα έλαβε εις βάρος της Αυστρίας και της Γαλλίας, με την αιτιολογία τη διεκπεραίωση εργασιών συντήρησης. Το Βερολίνο ανταπάντησε πως οι ενέργειες της Gazprom κρύβουν πολιτικά κίνητρα και έχουν στόχο την αναταραχή των αγορών, οι οποίες κινήθηκαν όντως στο κόκκινο.

Κρίσιμο ρόλο στην εύρυθμη λειτουργία των οικονομιών στην Ευρώπη θα διαδραματίσει ο ανεφοδιασμός των αποθεμάτων φυσικού αερίου στο 80% της χωρητικότητας κάθε κράτους-μέλους της ΕΕ έως τις αρχές Νοεμβρίου. Δεδομένου του ενεργειακού πολέμου που έχει κηρύξει η Ρωσία σε συνάρτηση με τις σφοδρές στρατιωτικές επιχειρήσεις στην Ουκρανία, η Wood MacKenzie υπολογίζει πως εάν υπάρξει απότομη διακοπή των ροών από τον Nord Stream τότε τα αποθέματα θα έχουν μειωθεί στο 59% μέχρι τις αρχές Νοεμβρίου.

Όπως σχολίασε ο Μάσιμο Ντι Οντοάρντο, αντιπρόεδρος της εταιρείας αναλύσεων στο Bloomberg, εάν ο αγωγός συνεχίσει να λειτουργεί στο 40% των δυνατοτήτων του τότε τα αποθέματα θα κινηθούν στο 67% της χωρητικότητας μέχρι τότε. Στη αυτήν την περίπτωση τα αποθέματα θα έχει εξαντληθεί μέχρι τα τέλη του χειμώνα. Αναλυτές, ωστόσο, τόνισαν πως αντισταθμιστικό ρόλο στη μείωση των ροών από τη Ρωσία διαδραματίζουν οι εισροές LNG από τις ΗΠΑ. Εντούτοις, «οι τεράστιες διακυμάνσεις των τιμών λόγω της μείωσης της προσφοράς από τη Ρωσία και η στενότητα της παγκόσμιας προσφοράς LNG ενδεχομένως να περιορίσει τα αποθέματα» υπογράμμισε ο Πατρίσιο Αλβαρέζ, αναλυτής του Bloomberg.

Οι αγορές ζυγίζουν τις κινήσεις των κεντρικών τραπεζών με την ενέργεια
Αν και η ΕΕ λαμβάνει μέτρα για την απεξάρτησή της από τον ενεργειακό κλάδο της Ρωσίας, μια απότομη διακοπή των ροών θα σήμανε συναγερμό όχι μόνον για την Ευρώπη αλλά και για την παγκόσμια οικονομία που προσπαθεί να διαχειριστεί τις τεράστιες ανατιμήσεις στην ενέργεια και τα εμπορεύματα. Εξάλλου η απειλή του πληθωρισμού σε συνδυασμό με τις αντιδράσεις των κεντρικών τραπεζών για να ελέγξουν την άνοδο των τιμών αποτυπώθηκαν στη μεγάλη πτώση των χρηματιστηριακών δεικτών αυτήν την εβδομάδα.

Έπειτα από τις μεγάλες απώλειες που σημειώθηκαν και την Πέμπτη, μια ημέρα μετά την αύξηση των επιτοκίων από την Ομοσπονδιακή Τράπεζα των ΗΠΑ (Fed) κατά 0,75% και την έκτακτη ανακοίνωση της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ) για την καταπολέμηση ενός κατακερματισμού των αγορών ομολόγων, ο δείκτης Dax στη Φρανκφούρτη αναμένεται να έχει καταγράψει απώλειες 5% αυτήν την εβδομάδα. Θα είναι η μεγαλύτερη εβδομαδιαία πτώση από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία και έλαβε χώρα στον απόηχο των συνεδριάσεων των κεντρικών τραπεζών και της δραματικής μείωσης των ροών της Gazprom προς τη Γερμανία.

Με μια αναλυτικότερη ματιά στη συνεδρίαση της Πέμπτης, μάλιστα, διαπιστώνει κανείς πως ενώ οι τιμές του φυσικού αερίου είχαν φθάσει τα 150 ευρώ τη μεγαβατώρα στην αγορά TTF της Ολλανδίας, ο FTSE-100 στο Λονδίνο μαζί με τον Cac-40 στο Παρίσι και τον FTSE-Mib στο Μιλάνο εμφάνιζαν απώλειες από 2,3% έως 3,3%. Το πενταήμερο συνεδριάσεων που έληξε την Πέμπτη, ο πανευρωπαϊκός δείκτης διολίσθησε σχεδόν 3,5% και ο S&P 500 στη Wall Street κατέγραψε απώλειες 7,74%. Παραδόξως στον αντίποδα βρέθηκε το χρηματιστήριο της Μόσχας, με τον δείκτη MOEX να εμφανίζει κέρδη 3,95% την ίδια περίοδο, αν και έχει παρουσιάσει πτώση 37% από τις αρχές του έτους λόγω των δυτικών κυρώσεων που περιθωριοποιούν όλο και πιο πολύ τη Ρωσία από τον ανεπτυγμένο κόσμο.

Βασική παράμετρος στην τρέχουσα συγκυρία είναι πως ο πόλεμος που έχει κηρύξει η Ρωσία στην Ουκρανία έχει άμεσο και αρνητικό αντίκτυπο σε όλον τον κόσμο επειδή δοκιμάζει τη σταθερότητα στην ευρύτερη περιοχή της Ευρώπης ενώ οι δυο χώρες διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο στις αγορές των εμπορευμάτων. Εάν, μάλιστα, προκύπτει ένα συμπέρασμα από τη συνέντευξη που έδωσε αυτήν την εβδομάδα ο υπουργός Εξωτερικών της Ρωσίας, Σεργκέι Λαβρόφ, στο BBC είναι πως το Κρεμλίνο επιμένει στις θέσεις που οδήγησαν στην εισβολή της Ουκρανίας.