Χαρίζουμε τριαντάφυλλα, σοκολατάκια και κάρτες σε σχήμα καρδιάς. Γνωρίζετε όμως γιατί έχουν καθιερωθεί αυτές οι παραδόσεις για την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου;
Ποιος ήταν όμως ο περιβόητος αυτός Βαλεντίνος και πώς φτάσαμε να τον εορτάζουμε;
Η Καθολική Εκκλησία αναγνωρίζει τουλάχιστον τρεις διαφορετικούς Αγίους με το όνομα Βαλεντίνος (Valentine ή Valentinus) όλοι εκ των οποίων είχαν μαρτυρήσει.
Σύμφωνα με ένα θρύλο, ο Βαλεντίνος ήταν ένας ιερέας που έζησε κατά τον τρίτο αιώνα μ.Χ. Όταν ο αυτοκράτορας Κλαύδιος II αποφάσισε ότι όλοι οι ανύπαντροι άντρες ήταν καλύτεροι στρατιώτες από αυτούς με συζύγους και οικογένειες, απαγόρευσε σε νέους άντρες να παντρεύονται. Ο Βαλεντίνος, αντιλαμβανόμενος την αδικία του σχετικού διατάγματος, αψήφησε τον Κλαύδιο και συνέχισε να φέρνει μυστικά εις γάμου κοινωνία τα νεαρά ζευγάρια. Κάποια στιγμή, ωστόσο, η δράση του αποκαλύφθηκε και ο Κλαύδιος διέταξε τη θανάτωσή του.
Άλλος θρύλος θέλει τον Βαλεντίνο να βρίσκει το θάνατο επειδή βοήθησε Χριστιανούς να δραπετεύσουν από τη φυλάκιση και τα συνεπακόλουθα βασανιστήρια.To άγαλμα του Aγίου Βαλεντίνου στην ιταλική πόλη Tern/Φωτογραφία: Shutterstock
Αν και η αληθινή ιστορία του Άγιου Βαλεντίνου σκεπάζεται ακόμη και σήμερα με ένα πέπλο μυστηρίου, όλες οι ιστορίες και οι εκδοχές συγκλίνουν στην εικόνα μιας συμπαθητικής, ηρωικής και το βασικότερο ρομαντικής φιγούρας.
Κατά το Μεσαίωνα, ο Βαλεντίνος θα γινόταν ένας από τους σημαντικότερους Αγίους σε Βρετανία και Γαλλία.
Παρόλο που ορισμένοι υποστηρίζουν ότι ο Βαλεντίνος εορτάζεται στα μέσα του Φεβρουαρίου λόγω του ότι πέθανε ή θάφτηκε την ημέρα εκείνη γύρω στα 270 μ.Χ, υπάρχει η εκδοχή ότι η Εκκλησία αποφάσισε να τοποθετήσει στρατηγικά την ημερομηνία ώστε να συμπίπτει με τα Λουπερκάλια, τη ρωμαϊκή γιορτή προς τιμή του θεού της γονιμότητας Λούπερκους, σε μια προσπάθεια να προσηλυτίσει τους παγανιστές.
Τα Λουπερκάλια επιβίωσαν τα πρώτα χρόνια του Χριστιανισμού, μέχρι που απαγορεύτηκαν στα τέλη του 5ου αιώνα οπότε και ο Πάπας Γελάσιος ανακήρυξε την 14η Φεβρουαρίου ως Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου. Έπρεπε, όμως, να περάσουν πολλά χρόνια μέχρι η γιορτή να συνδεθεί οριστικά και αμετάκλητα με τον έρωτα, με τις πρώτες γραπτές αναφορές να εμφανίζονται μετά το 1400.
Γιατί αποκαλούμε το άλλο μας μισό Βαλεντίνο και Βαλεντίνα;
Πρόκειται για μια αρκετά ρομαντική ιστορία. Σύμφωνα με έναν από τους θρύλους που προαναφέραμε, ο Βαλεντίνος υπήρξε ιερωμένος του 3ου αιώνα, ο οποίος απεβίωσε στη Ρώμη στις 14 Φεβρουαρίου 269 μ.Χ. Κατά τον βίο του, δεχόταν να παντρέψει νεαρούς ερωτευμένους, γλιτώνοντας με αυτό τον τρόπο τα αγόρια από τη στρατιωτική θητεία, σε πείσμα των αυτοκρατορικών διαταγών. Ένας άλλος θρύλος λέει ότι, όσο καιρό ο Βαλεντίνος ήταν μέσα στη φυλακή, αρνούμενος να αποκηρύξει την πίστη του, ερωτεύτηκε την τυφλή κόρη του δεσμοφύλακά του, στην οποία μάλιστα έστειλε κι ένα γράμμα με την υπογραφή: Με αγάπη από τον Βαλεντίνο σου.
Και κάπως έτσι καθιερώθηκε η υπογραφή «Ο Βαλεντίνος, Η Βαλεντίνα σου».
Γιατί οι καρδιές έχουν αυτό το συγκεκριμένο σχήμα;
Αν έπρεπε να ζωγραφίσουμε την καρδιά όπως στην ανατομία, το αποτέλεσμα θα ήταν αρκετά περίπλοκο. Γιατί ζωγραφίζεται κατ’ αυτόν τον τρόπο και γιατί έχει συνδεθεί με όλα τα ρομαντικά συναισθήματα;
Σύμφωνα με τη Μηχανή του Χρόνου, οι θεωρίες που έχουν επικρατήσει μέσα από το πέρασμα των αιώνων είναι τρεις. Η πρώτη υποστηρίζει ότι πρόκειται για την αποτύπωση δυο φύλλων κισσού που «αγκαλιάζονται» και συνδέονται πιστά το ένα με το άλλο. Πολλοί υποστήριξαν ότι διαμορφώθηκε με βάση το γυναικείο στήθος και τους γυναικείους γλουτούς. Ενώ, η ιστορική εκδοχή, προέρχεται από την αρχαιότητα και υποστηρίζει ότι έχει τις ρίζες της στον σπόρο του φυτού «silphium», ένα είδος γιγάντιου μάραθου που αναπτύχθηκε στη βόρεια αφρικανική ακτή κοντά στην ελληνική αποικία της Κυρήνης. Οι αρχαίοι Έλληνες και Ρωμαίοι χρησιμοποιούσαν τον συγκεκριμένο σπόρο ως φάρμακο για τον βήχα, αλλά σε μεγαλύτερη δόση λειτουργούσε ως μέσο αντισύλληψης.
Δεδομένου ότι η καρδιά έχει συνδεθεί με αισθήματα χαράς και συγκίνησης, στον Μεσαίωνα επέλεξαν το σύμβολο αυτό για να εκφράζουν τέτοια συναισθήματα. Κατά την περίοδο της Αναγέννησης, χρησιμοποιήθηκε σε θρησκευτικές απεικονίσεις της «ιερής καρδιάς του Ιησού», ενώ χρησιμοποιήθηκε και ως ένα από τα τέσσερα σύμβολα της τράπουλας. Από τον 18ο και 19ο αιώνα, είχε γίνει πια ένα επαναλαμβανόμενο μοτίβο σε σημειώσεις αγάπης.
Γιατί τα τριαντάφυλλα έχουν καθιερωθεί ως τα λουλούδια της Ημέρας του Αγίου Βαλεντίνου;
Όπως είπαμε και παραπάνω, η ζωή του Αγίου Βαλεντίνου συνοδεύεται από διάφορους θρύλους, που τον θέλει προστάτη των ερωτευμένων.
Ο Αγιος λοιπόν που είχε τη φήμη του ειρηνοποιού, κάποια μέρα ενώ καλλιεργούσε στον κήπο του τριαντάφυλλα, άκουσε ένα ζευγάρι να τσακώνεται. Αυτό τον συγκλόνισε, έτσι έκοψε ένα τριαντάφυλλο, βγήκε στο δρόμο πλησίασε το ζευγάρι και τους παρακάλεσε να τον ακούσουν. Αυτοί έστω και ανόρεκτα υπάκουσαν. Τότε ο Αγιος αφού τους πρόσφερε το τριαντάφυλλο, τους ευλόγησε. Αμέσως η αγάπη επανήλθε και κάπως έτσι τα τριαντάφυλλα θεωρούνται το λουλούδι των ερωτευμένων.
Γιατί φοράμε κόκκινα την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου;
Το κόκκινο είναι το χρώμα του πάθους και της σεξουαλικότητας. Δεν το λέμε εμείς, αλλά η επιστήμη. Μια μελέτη από τους ψυχολόγους του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ βρήκε ότι οι άνδρες θεωρούσαν τις γυναίκες που φορούσαν κόκκινο ή στέκονταν μπροστά από ένα κόκκινο φόντο, πιο ελκυστικές και σεξουαλικά πιο επιθυμητές συγκριτικά με τις γυναίκες που φορούσαν ή στέκονταν μπροστά από διαφορετικά χρώματα. Το ίδιο όμως ισχύει και για τις γυναίκες όταν βλέπουν έναν άντρα να έχει μια κόκκινη πινελιά στο ντύσιμό του. Το χρώμα χρώμα συμβολίζει επίσης την εμπιστοσύνη, τον αυθορμητισμό και την αποφασιστικότητα – όλα αυτά δηλαδή που αναζητούμε σε μια ερωτική σχέση.
Γιατί η σοκολάτα έχει συνδεθεί με την Ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου;
Κατά τη βικτωριανή εποχή, χρησιμοποιούσαν τη σοκολάτα ως μέσο αποπλάνησης. Φαίνεται ότι οι νεαροί άντρες του 19ου αιώνα γνώριζαν ότι το ασφαλέστερο όπλο τους για να κατακτήσουν τις γυναίκες ήταν ένα κουτί σοκολατάκια. Τι πιο ωραίο, από το να δείχνει ένας άντρας την αγάπη του σε μια νεαρή κυρία, προσφέροντάς της ένα κουτί με σοκολατάκια ενώ ταυτόχρονα, αυτή η κίνηση δείχνει το καλό γούστο στην επιλογή του καταλληλότερου κουτιού; Αποδεικνύεται πως τα πάντα και από πάντα ήταν θέμα μάρκετινγκ!
Πώς καθιερώθηκε η γιορτή του Αγίου Βαλεντίνου στην Ελλάδα;
Ο Άγιος Βαλεντίνος δεν μνημονεύεται πουθενά στο ορθόδοξο εορτολόγιο και, όπως ήταν φυσικό, η ορθόδοξη Εκκλησία ποτέ δεν τον παραδέχτηκε.
Με τη σειρά της και η Καθολική Εκκλησία στην αναθεώρηση του γενικού εορτολογίου της το 1969 υποβίβασε την ημέρα του Αγίου Βαλεντίνου σε τοπική εορτή, επειδή δεν γνώριζε σχεδόν τίποτα για τον βίο του, παρά μόνο ότι ετάφη στη Βία Φλαμίνια της Ρώμης στις 14 Φεβρουαρίου.
Ο ξενόφερτος Αγιος άρχισε όμως να μπαίνει για τα καλά στη ζωή μας στα τέλη της δεκαετίας του ‘70 με πρωτοβουλία των… ανθοπωλών.
www.iefimerida.gr/
