Σε αδιέξοδο οδηγείται το σχέδιο τηλεθέρμανσης των λιγνιτικών περιοχών της χώρας, με την κυβέρνηση, την τοπική αυτοδιοίκηση και τη ΔΕΗ να αδυνατούν να καταλήξουν σε συμφωνία, λίγο πριν την έναρξη της χειμερινής περιόδου.
Στην Ελλάδα το ζήτημα αφορά τους πέντε «λιγνιτικούς» δήμους της χώρας, τέσσερις στη Δυτική Μακεδονία (Κοζάνης, Εορδαίας, Φλώρινας, Αμυνταίου) και έναν στην Πελοπόννησο (Μεγαλόπολης). Οι τρεις εκ των οποίων (Κοζάνης, Εορδαίας, Αμυνταίου) λειτουργούν συστήματα τηλεθέρμανσης. Μετά την ανακοίνωση το 2019 της απόφασης για την απολιγνιτοποίηση της χώρας το αργότερο έως το 2028, ο αρχικός σχεδιασμός για την κάλυψη των θερμικών αναγκών των πέντε αυτών πόλεων συμφωνήθηκε το 2020 σε αμιγώς πολιτικό επίπεδο μεταξύ των δημάρχων και του Υπουργείου Περιβάλλοντος και Ενέργειας και βασίστηκε εξ ολοκλήρου στο φυσικό αέριο.
Παρά το γεγονός όπως σημειώνει ο κ. Νίκος Μάντζαρης αναλυτής και ιδρυτής του Green Tank, ότι οι γεωπολιτικές εξελίξεις και οι αλλαγές πολιτικής που έγιναν έκτοτε στην Ευρώπη μετέβαλαν τις προοπτικές χρήσης αερίου για θέρμανση και θα έπρεπε να αναπροσαρμόσουν τον αρχικό σχεδιασμό για τη θέρμανση των λιγνιτικών περιοχών της χώρας.
Ο κίνδυνος να μείνουν οι δήμοι των λιγνιτικών περιοχών χωρίς θέρμανση στο παραπέντε της χειμερινής περιόδου οδηγεί την πολιτική ηγεσία του ΥΠΕΝ και την ΔΕΗ στον επιμερισμό των χρεών μεταξύ δήμων, Δημοσίου και ΔΕΗ. Ωστόσο εκκρεμεί ο καθορισμός της τιμής της κιλοβατώρας μέχρι να κατασκευαστεί η νέα μονάδα ΣΥΘΥΑ της ΔΕΗ αλλά και η τιμή της κατά την διάρκεια λειτουργίας. Επί του παρόντος για το νέο πλαίσιο που βάζει στο τραπέζι το ΥΠΕΝ και η ΔΕΗ δεν έχουν ανάψει το πράσινο φως οι δήμοι.
Οι προτάσεις
Με στόχο να συμβάλλει στη συζήτηση για το μέλλον της θέρμανσης και τις τηλεθέρμανσης στις λιγνιτικές πόλεις της χώρας, το Green Tank αξιοποίησε τα δημόσια διαθέσιμα στοιχεία και ανέλυσε το ιστορικό και το κόστος του υφιστάμενου σχεδιασμού που βασίζεται εξ ολοκλήρου στο αέριο.
Εκτός από το υψηλό κόστος εγκατάστασης, η ανάλυση κόστους-οφέλους για την πόλη της Κοζάνης δείχνει ότι και το κόστος λειτουργίας αυτών των συστημάτων θα κινείται ανοδικά λόγω της εξάρτησης από το ρυπογόνο και ακριβό ορυκτό αέριο, επιβαρύνοντας όχι μόνο τις λιγνιτικές πόλεις, αλλά και το σύνολο των καταναλωτών της χώρας.
Ειδικότερα, για τις τρεις πόλεις που σήμερα έχουν συστήματα τηλεθέρμανσης (Κοζάνη, Πτολεμαΐδα, Αμύνταιο), η μόνιμη λύση θα πρέπει να αξιοποιεί το κατάλληλο μίγμα τεχνολογιών ΑΠΕ (ηλιοθερμικά συστήματα, αντλίες θερμότητας, φωτοβολταϊκά και ηλεκτρολέβητες, τοπικά παραγόμενη βιομάζα, γεωθερμία κ.α.) ανάλογα με το δυναμικό της κάθε περιοχής και το βέλτιστο κόστος κατασκευής και λειτουργίας.
Ειδικά για την Κοζάνη, θα απαιτηθεί οπωσδήποτε μια μεταβατική λύση, η οποία μπορεί να βασιστεί στους ηλεκτρολέβητες, με την προϋπόθεση ότι θα βρεθούν πόροι για την κάλυψη του κόστους αγοράς της ηλεκτρικής ενέργειας από το δίκτυο με τρόπο ώστε να μην επιβαρυνθούν επιπλέον οι πολίτες της Κοζάνης για το χρονικό διάστημα που απαιτείται μέχρι την εφαρμογή της μόνιμης λύσης.
Για τις πόλεις που δεν έχουν σύστημα τηλεθέρμανσης (Φλώρινα, Μεγαλόπολη), προτείνεται ο εξηλεκτρισμός της θέρμανσης με αντλίες θερμότητας, σε συνδυασμό με παρεμβάσεις ενεργειακής αναβάθμισης των κτιρίων και εγκατάσταση ΑΠΕ για την κάλυψη της παραγωγής ηλεκτρικής ενέργειας, είτε από μεμονωμένα νοικοκυριά και επιχειρήσεις, είτε συλλογικά αξιοποιώντας το εργαλείο των ενεργειακών κοινοτήτων.
www.newmoney.gr