Σαν σήμερα το 1944 οι Γερμανοί κατακτητές σφάζουν και καίνε ζωντανούς 368 κατοίκους των Πύργων Κοζάνης, κυρίως γυναίκες και παιδιά, στο δεύτερο μεγαλύτερο ολοκαύτωμα της Ελλάδας μετά τα Καλάβρυτα.
Στους Πύργους Εορδαίας, την Κατράνιτσα, όπως λεγόταν παλαιότερα, σε αντίποινα για τη δράση των ανταρτών στην περιοχή, οι δυνάμεις κατοχής με τη συνεργασία ντόπιων ταγματασφαλιτών περικυκλώνουν το χωριό και εξαπολύουν μια από τις πιο φρικιαστικές σφαγές του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου στην Ελλάδα.
Ο απολογισμός ανατριχιαστικός: 368 άνθρωποι, στην πλειοψηφία τους γυναίκες, παιδιά και ηλικιωμένοι, βασανίζονται και καίγονται ζωντανοί. Τα σπίτια πυρπολούνται, ολόκληρο το χωριό καταστρέφεται. Οι μαρτυρίες μιλούν για ανθρώπους κλειδωμένους μέσα σε στάβλους και σπίτια που πυρπολήθηκαν επίτηδες, για να καούν μαζί τους.
Η μαζική αυτή δολοφονία κατατάσσεται ως το δεύτερο μεγαλύτερο ολοκαύτωμα στην Ελλάδα, μετά την αντίστοιχη τραγωδία των Καλαβρύτων τον Δεκέμβριο του 1943. Οι Πύργοι, όπως και πολλά άλλα χωριά της Δυτικής Μακεδονίας, πλήρωσαν βαρύ φόρο αίματος στην προσπάθεια των Ναζί να συντρίψουν την αντίσταση.
Το χωριό δεν ξαναβρήκε ποτέ πλήρως τον παλμό του. Το αίμα των θυμάτων έγινε το θεμέλιο της μεταπολεμικής ιστορίας του τόπου, με τους κατοίκους να ζουν στη σκιά μιας τραγωδίας που για δεκαετίες δεν αναγνωρίστηκε διεθνώς όπως της αξίζει.
Κάθε χρόνο, την επέτειο της σφαγής, στους Πύργους τελείται επιμνημόσυνη δέηση, με τους λιγοστούς επιζώντες και τους απογόνους των θυμάτων να κρατούν ζωντανή τη μνήμη και να διεκδικούν τη διεθνή αναγνώριση του εγκλήματος ως έγκλημα κατά της ανθρωπότητας.
Τα σημαντικότερα γεγονότα της ημέρας στην Ελλάδα και τον κόσμο
1516: Υιοθετείται στη Γερμανία ο Νόμος για την καθαρότητα της μπύρας («Reinheitsgebot»), ο παλαιότερος γνωστός νόμος για την παραγωγή τροφίμων στον κόσμο, που όριζε ότι η μπύρα πρέπει να περιέχει μόνο νερό, κριθάρι και λυκίσκο.
1821: Οι ελληνικές επαναστατικές δυνάμεις ηττώνται στη μάχη της Αλαμάνας, με τον Αθανάσιο Διάκο να συλλαμβάνεται και να οδηγείται σε φρικτό θάνατο. Ήταν μια από τις πιο συμβολικές μάχες της Επανάστασης.
1827: Πεθαίνει ο Γεώργιος Καραϊσκάκης, από τους σπουδαιότερους οπλαρχηγούς της Ελληνικής Επανάστασης. Είχε τραυματιστεί την προηγούμενη μέρα στο Φάληρο και ο θάνατός του παραμένει μυστήριο.
1882: Ξεκινούν οι εργασίες για τη διάνοιξη του Ισθμού της Κορίνθου, ένα έργο μείζονος σημασίας για την ελληνική ναυσιπλοΐα και οικονομία, που συνδέει τον Σαρωνικό με τον Κορινθιακό.
1897: Διεξάγεται η μάχη των Φαρσάλων στον ελληνοτουρκικό πόλεμο. Η ήττα του ελληνικού στρατού οδηγεί σε ταπεινωτική ανακωχή και ξυπνά μνήμες εθνικής κρίσης.
1920: Ιδρύεται στην Άγκυρα η Μεγάλη Εθνοσυνέλευση της Τουρκίας, σε ευθεία αμφισβήτηση του σουλτάνου. Η ημερομηνία θεωρείται σημείο καμπής για τη γέννηση της σύγχρονης Τουρκίας.
1941: Η ελληνική κυβέρνηση και ο βασιλιάς Γεώργιος Β’ εγκαταλείπουν την Αθήνα λίγο πριν την είσοδο των γερμανικών στρατευμάτων, σηματοδοτώντας την αρχή της Κατοχής.
1944: Οι Γερμανοί διαπράττουν σφαγή στους Πύργους Κοζάνης (Κατράνιτσα), καίγοντας ζωντανούς 368 κατοίκους, κυρίως γυναίκες και παιδιά. Είναι το δεύτερο μεγαλύτερο ολοκαύτωμα στην Ελλάδα μετά τα Καλάβρυτα.
1960: Ο Κωνσταντίνος Καραμανλής θεμελιώνει το φράγμα του Νέστου, έργο-σταθμό για την αγροτική και ενεργειακή ανάπτυξη της βόρειας Ελλάδας.
1973: Οι εφημερίδες «Βραδυνή» και «Θεσσαλονίκη» κατάσχονται από τη Χούντα μετά τη δημοσίευση δηλώσεων του Καραμανλή κατά της Δικτατορίας. Η λογοκρισία και η φίμωση του Τύπου είναι στο απόγειό τους.
1998: Πεθαίνει ο Κωνσταντίνος Καραμανλής, κορυφαίος πολιτικός ηγέτης του 20ού αιώνα, ιδρυτής της Νέας Δημοκρατίας και δύο φορές Πρόεδρος της Δημοκρατίας.
1999: Το ΝΑΤΟ βομβαρδίζει το κτίριο της Σερβικής Τηλεόρασης στο Βελιγράδι, σκοτώνοντας 16 ανθρώπους. Η πράξη θεωρείται «νόμιμος στόχος» από το ΝΑΤΟ, αλλά προκαλεί τεράστια κατακραυγή στην Ελλάδα.
2003: Για πρώτη φορά επιτρέπεται η διέλευση μεταξύ των Κατεχομένων και των Ελεύθερων περιοχών της Κύπρου, μια εξέλιξη-ορόσημο μετά το 1974 που γεννά ελπίδες για επανένωση.
2005: Ανεβαίνει το πρώτο βίντεο στο YouTube με τίτλο «Me at the zoo», σηματοδοτώντας την απαρχή της επαναστατικής πλατφόρμας βίντεο που θα αλλάξει το διαδίκτυο.
2010: Ο Γιώργος Παπανδρέου ανακοινώνει από το Καστελόριζο την ένταξη της Ελλάδας στον μηχανισμό στήριξης και την προσφυγή στο ΔΝΤ. Η ημέρα αυτή σηματοδοτεί την αρχή της οικονομικής κρίσης για την Ελλάδα και την είσοδο στη σκληρή μνημονιακή εποχή.