Σχέδιο Νόμου του Υπουργείου Δικαιοσύνης με τίτλο: «Διαδικασία άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών, κυβερνοασφάλεια και προστασία προσωπικών δεδομένων πολιτών».
κ. Πρόεδρε,
κ. Υπουργέ,
κ. κ. συνάδελφοι,
η Κυβέρνηση έχει καταδείξει ότι, κάθε τι που δεν λειτουργούσε αποτελεσματικά και συνεχίζει αποτελεί αντικείμενο επικαιροποίησης και βελτίωσης. Ότι λειτουργεί παραγωγικά αποτελεί αντικείμενο βελτιστοποίησης.
Πυξίδα προς τούτο αποτελούν τα συμφέροντα της χώρας και των πολιτών, που θα πρέπει να εξυπηρετούνται με έγκαιρες αποφάσεις και άμεσες ενέργειες στη συνέχεια.
Στο πλαίσιο αυτό η Κυβέρνηση θωρακίζει τους θεσμούς, με αιτία έστω μία διαπιστωθείσα και αξιολογηθείσα ως τέτοια δυσλειτουργία, ενισχύει την ιστορική μνήμη στη λειτουργία τους και τελικά τη βιωσιμότητά τους.
Δεδομένου όμως ότι οι θεσμικές προσαρμογές θα πρέπει να στηρίζονται και από τις απαραίτητες δομές που θα βελτιστοποιούν τη λειτουργία τους, παίρνει πρωτοβουλίες και προς την κατεύθυνση αυτή.
Ταυτόχρονα εξασφαλίζει ένα ασφαλές περιβάλλον που διαχέεται σε όλες τις αλλαγές και προσαρμογές όπως π.χ. στα θέματα προστασίας προσωπικών δεδομένων, στη διαδικασία άρσης απορρήτου των επικοινωνιών σύμφωνα με τη συνταγματική πρόβλεψη, στην οργάνωση και λειτουργία της κυβερνοασφάλειας κλπ.
Στο πλαίσιο αυτό με το παρόν σ/ν τίθενται διαδικασίες και κανόνες λειτουργίας των διαφόρων επιπέδων διοίκησης, προσαρμόζονται οι ποινές και ενσωματώνονται στην εθνική έννομη τάξη ρυθμίσεις που προκύπτουν από Οδηγίες και Αποφάσεις οργάνων της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Μέσα δε από την ουσιαστική διαβούλευση συνδιαμορφώσαμε ένα νομοθέτημα που αποτελεί, τελικά, προϊόν μίας από «κάτω προς τα επάνω διαδικασίας».
Αυτό σημαίνει ότι απηχεί την άποψη της κοινωνίας, τις προτάσεις των ειδικών εκτός Κυβέρνησης και τις γνώμες των πολιτών διαμορφώνοντας, τελικά, ένα νομοθέτημα ρεαλιστικό και άρα εφαρμόσιμο και βιώσιμο στο χρόνο.
Δίνουμε στα γεγονότα την αξία – τη σημασία που έχουν και μέσα από τη συνέπεια λόγων και πράξεων παίρνουμε τις αναγκαίες πρωτοβουλίες.
Ειδικότερα:
- Για πρώτη φορά προσδιορίζονται με σαφήνεια και περιοριστικά οι «Λόγοι εθνικής ασφάλειας», στο πνεύμα της Συνθήκης της Ευρωπαϊκής Ένωσης και του Ευρωπαϊκού Δικαστηρίου Δικαιωμάτων του Ανθρώπου (ΕΔΔΑ) (άρθρο 3).
Οι λόγοι αυτοί σχετίζονται, ιδίως, με την εθνική άμυνα, την εξωτερική πολιτική, την ενεργειακή ασφάλεια και την κυβερνοασφάλεια.
Οι διαφοροποιήσεις που διατυπώθηκαν επ’ αυτών από συναδέλφους για λόγους δημιουργίας κλίματος είναι αβάσιμες.
- Προβλέπεται με σαφήνεια η διαδικασία άρσης του απορρήτου των επικοινωνιών για λόγους εθνικής ασφάλειας (άρθρο 4).
Η Αίτηση γίνεται μόνο από την Εθνική Υπηρεσία Πληροφοριών (ΕΥΠ) ή από τη Διεύθυνση Αντιμετώπισης Ειδικών Εγκλημάτων Βίας της Ελληνικής Αστυνομίας (ΔΑΕΕΒ).
Σε συνεδρίαση της Επιτροπής απαντήθηκε επαρκώς το θέμα της πρόβλεψης της εδαφικής έκτασης εφαρμογής αντί της αναγραφής του ονόματος του υποκείμενου και δεν θα αναφερθώ επιπλέον.
Προφανώς απαιτείται η στεγανοποίηση της πληροφορίας και η προστασία της.
Η πρόβλεψη έγκρισης της Αίτησης για άρση του απορρήτου και από δεύτερο ανώτατο Εισαγγελικό λειτουργό προσφέρει ασφάλεια λόγω της ιδιότητας του εγκρίνοντος αλλά και λόγω του τρόπου ορισμού του που δεν επιδέχεται αμφισβήτηση.
Όταν πρόκειται για πολιτικά πρόσωπα απαιτείται επιπλέον και η έγκριση του Προέδρου της Βουλής.
Η διαδικασία αυτή προσφέρει αμεροληψία και ταχύτητα αφού οι λόγοι εθνικής ασφάλειας επιτάσσουν τη μείωση ενδιάμεσων παρεμβολών και χρονοβόρων διαδικασιών.
Η αντικειμενική αυτή κρίση αφαιρεί από τις αντίθετες απόψεις κάθε έρεισμα.
- Προβλέπεται η γνωστοποίηση της επιβολής του περιοριστικού μέτρου στον θιγόμενο μετά την πάροδο τριών ετών από την παύση ισχύος της διάταξης άρσης του απορρήτου για λόγους εθνικής ασφάλειας υπό την προϋπόθεση ότι δεν διακυβεύεται ο σκοπός για τον οποίον διατάχθηκε.
Παρά τις αντίθετες απόψεις η πρόβλεψη κρίνεται ορθή συναξιολογώντας τη ρύθμιση με τα ισχύοντα αντίστοιχα σε άλλες χώρες της Ευρώπης.
Λόγω δε και του συσχετισμού με τη θητεία του δεύτερου Εισαγγελικού λειτουργού και του Προέδρου της Ανεξάρτητης Αρχής, οποιαδήποτε διαφορετική άποψη καθίσταται απλώς μία αντιπολιτευτική φωνή.
- Ορθή κρίνεται και η πρόβλεψη του άρθρου 5 περί καταστροφής των φακέλων με το υλικό τεκμηρίωσης για την άρση του απορρήτου μετά την πάροδο δέκα (10) ετών από την παύση ισχύος της εισαγγελικής διάταξης.
Χρήσιμο υλικό για πιθανή άσκηση ποινικής δίωξης ήτοι υποσύνολο του φακέλου, μπορεί να διατηρείται.
- Αντίστοιχες ρυθμίσεις για την άρση του απορρήτου των επικοινωνιών καθώς και για τη διαχείριση υλικού προβλέπονται και για τη διακρίβωση εγκλημάτων.
- Η πρόβλεψη στο άρθρο 9 περί τριετούς μη ανανεώσιμης θητείας για την απόσπαση εισαγγελικού λειτουργού στην ΕΥΠ με απόφαση του Ανώτατου Δικαστικού Συμβουλίου αποτελεί εχέγγυο.
Το ίδιο ισχύει και για τον εισαγγελικό λειτουργό που εποπτεύει την ΔΑΕΕΒ με πλήρη και αποκλειστική απασχόληση.
- Οι ποινές κάθειρξης μέχρι δέκα (10) έτη, για όσους παραβιάζουν το απόρρητο τηλεφωνικής επικοινωνίας ή προφορική συνομιλία μεταξύ τρίτων που δεν διεξάγεται δημόσια ή την αποτυπώνουν σε υλικό φορέα ή κάνουν χρήση αυτής, θα δράσει αποτρεπτικά και τελικά προστατευτικά για τους πολίτες.
- Εξίσου σημαντική είναι και η πρόβλεψη διετούς φυλάκισης για όποιον πωλεί, προμηθεύεται προς χρήση, εισάγει, εξάγει, κατέχει, διανέμει ή διακινεί με άλλο τρόπο λογισμικά ή συσκευές παρακολούθησης.
- Επίσης, για πρώτη φορά στη διάρθρωση της ΕΥΠ ενσωματώνονται:
- Μονάδα Εσωτερικού Ελέγχου, για βελτιστοποίηση και εξασφάλιση της αξιοπιστίας λειτουργίας της και
- Γραφείο Τύπου και Επικοινωνίας, για βελτιστοποίηση ενημέρωσης της κοινής γνώμης.
- Τα χαρακτηριστικά που θα πρέπει να πληροί ο Διοικητής της ΕΥΠ (άρθρο 18) καθώς και η διαδικασία διορισμού του, μετά από γνώμη της αρμόδιας Επιτροπής της Βουλής, αποτελούν εχέγγυο για την αποτελεσματική λειτουργία του.
- Με τη σύσταση Επιτροπής Συντονισμού για θέματα κυβερνοασφάλειας, σύμφωνα με το άρθρο 20 θα επιτευχθεί ο μέγιστος δυνατός συντονισμός από το στάδιο της πρόληψης μέχρι και την αποτελεσματική αντιμετώπιση περιστατικών κυβερνοεπιθέσεων.
Τελικά θα αναδειχθούν ικανότητες που ήταν σε λήθαργο και αναξιοποίητες, θα αυξηθεί η αποτελεσματικότητα των παρεμβάσεων και θα ελαχιστοποιηθούν οι επιπτώσεις από απειλές στον κυβερνοχώρο.
Η θητεία των μελών είναι τετραετής με δυνατότητα ανανέωσης μία φορά ακόμα.
Από τα προηγούμενα συνάγεται με ασφάλεια ότι, το παρόν σ/ν αντιμετωπίζει δυσλειτουργίες του παρελθόντος, προσαρμόζεται στα πραγματικά δεδομένα και τελικά αποτυπώνει αυτό που οι πολίτες προσδοκούσαν και η Κυβέρνηση νομοθέτησε με δίκαιο και ασφαλή τρόπο.
Γι’ αυτό και το υπερψηφίζω.
Ευχαριστώ.