Συμπληρώθηκε, αυτές τις ημέρες, ένας χρόνος από την εμφάνιση των πρώτων κρουσμάτων κορωνοϊού στην χώρα μας, ένας χρόνος που άλλαξε πολλές από τις συνήθειές μας και μετέβαλλε την καθημερινότητα των ανθρώπων με αδιανόητους, μέχρι πρότινος, τρόπους.
Σήμερα, έχουν μεσολαβήσει αλλεπάλληλα κύματα της πανδημίας, που αντιμετωπίζονται με καθυστερημένες, εμβαλωματικές και αποσπασματικές λύσεις οι οποίες είναι ατελέσφορες ενώ, την ίδια ώρα, ο αντίκτυπος στον οικονομικό τομέα είναι συντριπτικός μιας και η Ελλάδα καταλαμβάνει την τελευταία θέση στην Ε.Ε. έχοντας διψήφια ύφεση και τεράστια απώλεια στα εισοδήματα των εργαζομένων.
Η κυβέρνηση, από την πρώτη στιγμή, δεν ήθελε να στηρίξει το δημόσιο σύστημα Υγείας. Εξάλλου, στο προεκλογικό της πρόγραμμα γινόταν αναφορά για εκχώρηση αρμοδιοτήτων στον ιδιωτικό τομέα (εξετάσεων, επισκέψεων, χειρουργείων), ενώ, νωπές είναι ακόμη οι προτροπές κυβερνητικών βουλευτών να κλείσουν νοσοκομεία, να «γκρεμιστούν», όπως χαρακτηριστικά ανέφεραν.
Μέσα στην κρίση, δε, μειώθηκε ο τακτικός προϋπολογισμός του 2021 για την Υγεία κατά 572 εκατομμύρια ευρώ, επιτείνοντας ακόμη περισσότερο τις ελλείψεις του χώρου: το ΕΣΥ παραμένει χωρίς μόνιμες προσλήψεις προσωπικού το τελευταίο διάστημα, η πρωτοβάθμια υγεία είναι ουσιαστικά κλειστή, μιας και το ιατρικό προσωπικό μετακινήθηκε προς τα νοσοκομεία ενώ, γενικότερα, η Υγεία είναι «μονοθεματική» καθώς τα χειρουργεία αναβάλλονται και οι ασθενείς με πάγια νοσήματα βρίσκονται εκτός των δομών, με ότι αυτό συνεπάγεται για την αντιμετώπιση των προβλημάτων που αντιμετωπίζουν.
Ωστόσο, παρά την πάγια θέση της κυβέρνησης για μικρότερη συμμετοχή του κράτους στην Υγεία, σε επίπεδο κοινωνίας, οι αντιλήψεις της έχουν ηττηθεί ολοκληρωτικά. Η μεγάλη πλειοψηφία υποστηρίζει την ενίσχυση του δημόσιου συστήματος Υγείας, προκρίνει την αναβάθμιση των υπηρεσιών και συντάσσεται με την στήριξη των εργαζομένων οι οποίοι, στη συντριπτική τους πλειοψηφία, έχουν επιδείξει πρωτόγνωρη αυταπάρνηση στην εκτέλεση των καθηκόντων τους.
Ελάχιστοι είναι αυτοί που έχουν την ιδεοληψία, την εμμονή και το πολιτικό θράσος να υποστηρίζουν ακόμη την εκθεμελίωση του ΕΣΥ και την παραχώρηση αρμοδιοτήτων στον ιδιωτικό τομέα.
Είναι σίγουρο, όμως ότι με τη λήξη της πανδημίας, θα ξαναρχίσουν σταδιακά οι νεοφιλελεύθερες φωνές για την περαιτέρω αποψίλωση της δημόσιας Υγείας.
Είναι ευθύνη, επομένως, των προοδευτικών παρατάξεων και των πολιτών να βάλουν ένα άμεσο και ξεκάθαρο τέλος σε αυτές τις προθέσεις.
Ωστόσο, σήμερα έχουν μεσολαβήσει σχεδόν 40 χρόνια από το 1983, όταν πραγματοποιήθηκε η μεταρρύθμιση του ΕΣΥ που οδήγησε στην ενοποίηση των υποδομών Υγείας και την σταδιακή αναβάθμισή τους.
Γι΄ αυτό τον λόγο, κρίνεται αναγκαία μια νέα πρωτοβουλία για την ανανέωση και την στήριξη του ΕΣΥ που, ειδικά στα χρόνια των πρώτων μνημονίων, βρέθηκε σε μεγάλη κρίση καθώς οι κυβερνήσεις της ΝΔ-ΠΑΣΟΚ με την υποχρηματοδότηση, το κλείσιμο δομών, τις απολύσεις – την ίδια ώρα που προχωρούσαν στην ανάλγητη απομάκρυνση ανέργων και ανασφάλιστων από τα νοσοκομεία- συνετέλεσαν στην δραστική υποβάθμισή του.
Ο ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. αισθανόμενος αυτή την ανάγκη, παρουσίασε δια του Προέδρου κ. Αλέξη Τσίπρα, το πρόγραμμα για το νέο ΕΣΥ, σε μια εκδήλωση στην οποία παρευρέθηκαν διακεκριμένοι πανεπιστημιακοί, εργαζόμενοι στον χώρο της Υγείας, εκπρόσωποι φορέων και πολίτες.
Το πρόγραμμα βασίζεται σε 3 άξονες και αρθρώνεται σε 5 σημεία.
Ο πρώτος άξονας συνίσταται σε ένα Νέο Κοινωνικό Συμβόλαιο με τους εργαζόμενουςστο χώρο της Δημόσιας Υγείας, όπου συνομολογείται ότι διαδραματίζουν ένα κομβικό ρόλο για τη μεταρρύθμιση του συστήματος, με δικαιώματα, όπως αύξηση των απολαβών, αλλά και υποχρεώσεις, όπως η αυστηρή τήρηση των νόμων για φαινόμενα διαφθοράς
Ο δεύτερος άξονας είναι η γενναία αύξηση των οικονομικών πόρων του συστήματος, ώστε σε βάθος τετραετίας να εναρμονιστούν με τον ευρωπαϊκό μέσο όρο που είναι στο 7% του ΑΕΠ. Παράλληλα, προβλέπονται άμεσες επενδύσεις για πρώτο έτος του νέου ΕΣΥ, ύψους περίπου 2 δις € από τον Εθνικό Προϋπολογισμό και επιπλέον 1 δις από πόρους του Ταμείου Ανάκαμψης, ώστε να δημιουργηθεί ο απαραίτητος οικονομικός «χώρος» για τη μεγάλη αυτή μεταρρύθμιση.
Ο τρίτος άξονας: Η αναδιανομή των οικονομικών πόρων εντός του Συστήματος, ώστε να αξιοποιηθούν κατά το καλύτερο δυνατόν τρόπο, σύμφωνα με διεθνείς μελέτες και πρακτικές.
Το πρόγραμμα για το Νέο ΕΣΥ, όπως προέκυψε από μακρόχρονη επεξεργασία με ειδικούς και εργαζομένους του χώρου, αναλύεται στα ακόλουθα 5 κομβικά σημεία:
- Οι ανθρώπινοι Πόροι.
– Άμεση πρόσληψη 5.500 μόνιμων υγειονομικών που αποχώρησαν από το σύστημα τον τελευταίο χρόνο (σε συνθήκες πανδημίας!) χωρίς να αντικατασταθούν.
– Πρόσληψη επιπλέον 10.000 μόνιμων υγειονομικών σε βάθος τριετίας.
– Μονιμοποίηση στο ΕΣΥ του συνόλου του υγειονομικού προσωπικού που έδωσε τη μάχη της πανδημίας στη πρώτη γραμμή.
– Αυτόματη προκήρυξη όλων των κενούμενων οργανικών θέσεων στο ΕΣΥ.
– Ειδικά κίνητρα για την προσέλκυση γιατρών ΕΣΥ στις άγονες και νησιωτικές περιοχές.
– Αναδιαμόρφωση του μισθολογίου του ιατρικού προσωπικού, ώστε ο εισαγωγικός μισθός για τον πρωτοδιόριστο γιατρό να είναι τα 2.000€.
– Αναλογικές αυξήσεις των μισθών για το μη ιατρικό, υγειονομικό προσωπικό.
– Ένταξη όλων των εργαζόμενων στο Καθεστώς των Βαρέων και Ανθυγιεινών.
- Πρωτοβάθμια και Δευτεροβάθμια Φροντίδας Υγείας.
Πρωτοβάθμια Φροντίδα
-Τριπλασιασμός δομών ΤΟΜΥ. Από τις 127 που λειτουργούν σήμερα πάμε στις 380 σε όλη τη χώρα.
-Εδραίωση του θεσμού του οικογενειακού γιατρού σε όλη την επικράτεια και για όλους τους πολίτες.
-Λειτουργία ανά δήμο Πολυδύναμων Κέντρων Υγείας.
-Δίκτυο Ολοκληρωμένης κατ’ οίκον Φροντίδας.
-Οι Κινητές Ομάδες Υγείας, που αφορούν κυρίως τους κατοίκους απομακρυσμένων περιοχών και η Σχολική Υγειονομική Φροντίδα, με τη συγκρότηση των Σχολικών Ομάδων Φροντίδας Υγείας (Σ.Ο.Φ.Υ.) με ειδικευμένους παιδοψυχολόγους και νοσηλευτές στα σχολεία της χώρας, συμπληρώνουν την Πρώτη Βαθμίδα.
Δευτεροβάθμια Φροντίδα
-Ανάπτυξη κρεβατιών ΜΑΦ (Μονάδα Αυξημένης Φροντίδας) και ΜΕΘ (Μονάδα Εντατικής Θεραπείας) με βάση τον ευρωπαϊκό μέσο όρο.
-Λειτουργική επάρκεια των Νοσοκομείων της περιφέρειας ώστε να αποφεύγεται η μεγάλη μετακίνηση ασθενών προς τα κεντρικά Νοσοκομεία.
-Ανάπτυξη νέων ειδικών νοσοκομειακών δομών (Ογκολογικά, Καρδιοχειρουργικά, Παιδιατρικά) με κριτήριο τη νοσηρότητα και την απουσία ανάλογων μονάδων σε μεγάλες γεωγραφικές περιφέρειες.
-Επιχειρησιακή ολοκλήρωση του ΕΚΑΒ, με πανελλαδικό δίκτυο διακομιδής ασθενών με χερσαία, εναέρια αλλά και πλωτά πλέον μέσα.
- Φαρμακευτική πολιτική
-Εγγυημένη πρόσβαση ΟΛΩΝ των ασθενών στις σύγχρονες φαρμακευτικές θεραπείες.
-Στήριξη της εγχώριας έρευνας.
-Καθοριστική μείωση της συμμετοχής στο φάρμακο για τους χρόνια πάσχοντες.
- Ο ΕΟΠΥΥ
-Διεύρυνση των παρεχόμενων υπηρεσιών για το ΣΥΝΟΛΟ του πληθυσμού.
-Πλήρης κάλυψη των ανασφάλιστων πολιτών σε υγειονομικό υλικό για χρόνιες ασθένειες, γιατί όπως δεν κάνει διακρίσεις η ασθένεια, έτσι δεν κάνει διακρίσεις και η Πολιτεία απέναντι στον ασθενή.
-Κάλυψη νέων υπηρεσιών, όπως η οδοντιατρική φροντίδα για παιδιά και ενήλικες.
- Εθνικές οριζόντιες στρατηγικές για ένα νέο Χάρτη Υπηρεσιών Υγείας:
-Αναδιοργάνωση των Υπηρεσιών Δημόσιας Υγείας της χώρας, με έμφαση στην πρόληψη και στην προαγωγή της Υγείας.
-Συγκρότηση σύγχρονου μηχανισμού επιδημιολογικής επιτήρησης.
-Αποκέντρωση των υπηρεσιών του ΕΟΔΥ και ανάπτυξη των Περιφερειακών Εργαστηρίων Δημόσιας Υγείας.
-Ενίσχυση της Ιατρικής της Εργασίας, της επαγγελματικής και περιβαλλοντικής υγείας.
-Φροντίδα υγείας για τους ευάλωτους πληθυσμούς.
Οι παραπάνω άξονες δεν θα συντηρήσουν απλώς το ΕΣΥ. Θα αλλάξουν άρδην την εικόνα του παρέχοντας στους πολίτες, αξιοπρεπείς, ποιοτικές και υποδειγματικές υπηρεσίες Υγείας.
Δεν πρόκειται για μια ανέφελη πορεία. Υπάρχουν δυνάμεις αντιτιθέμενες, από την κυβέρνηση έως τις μεγάλες ιδιωτικές δομές υγείας, που επωφελήθηκαν από την κατακόρυφη αύξηση των δαπανών για την Υγεία (δημόσια και ιδιωτική) και θα επιχειρήσουν να βάλλουν προσκόμματα στην πορεία.
Αποτελεί, ωστόσο, πρωταρχική μας δέσμευση να προχωρήσουμε στην υλοποίησή του. Σε αυτή την προγραμματική θέση, σε αυτή την παράθεση ιδεών, αξιών και λύσεων οι πολίτες της χώρας πρέπει να πάρουν θέση.
Από τη μια έχουμε την απαξίωση, την καθήλωση και τη λογική της ήσσονος και καθυστερημένης κάλυψης των αναγκών που πρεσβεύει η κυβέρνηση της ΝΔ.
Από την άλλη, η ποιοτική αναβάθμιση των υπηρεσιών, η στήριξη των ανθρώπων του ΕΣΥ, η ενδυνάμωση του δημόσιου συστήματος Υγείας.
Οι δύο θέσεις, οι δύο προοπτικές είναι μπροστά μας.
Η πανδημία μας έδειξε ποιον δρόμο πρέπει να ακολουθήσουμε. Πρέπει όλοι να ταχύνουμε το βήμα και να πάρουμε την Υγεία στα χέρια μας.
Για την Υγεία όλων κι όχι των εκλεκτών ή των προνομιούχων.
Για μια Υγεία αγαθό, όχι εμπόρευμα.
Καλλιόπη Βέττα
Βουλευτής ΣΥΡΙΖΑ Π.Σ. Π.Ε. Κοζάνης.