Η βίαιη απολιγνιτοποίηση της περιοχής μας, πέρα όλων των άλλων συνεπειών, αναμένεται να προκαλέσει μεγάλη πτώση του ΑΕΠ και περαιτέρω ανεργία, παράγοντες που θα συμβάλουν καταλυτικά στην μείωση του πληθυσμού και εν τέλει στην απαξίωση και υποβάθμιση όλης της Περιφέρειας Δυτικής Μακεδονίας. Χρέος μας είναι να συμβάλλουμε με τεκμηριωμένες προτάσεις έτσι ώστε να θεσμοθετηθούν και να εφαρμοστούν άμεσα τα απαραίτητα μέτρα από την κεντρική κυβέρνηση που έχει την ευθύνη για την ανάσχεση του καταστροφικού αυτού σεναρίου.
Σε συνέχεια της συζήτησης στο τελευταίο Δημοτικό Συμβούλιο, στο οποίο παρουσιάστηκε η πρόταση της Δημοτικής αρχής για την μεταλιγνιτική περίοδο, η Δημοτική Κίνηση «Κοζάνη – Τόπος να Ζεις» παρουσιάζει σήμερα την πρότασή της για την δημιουργία ενός χρηματοδοτικού εργαλείου στήριξης της απασχόλησης και του ΑΕΠ της περιοχής με τον τίτλο «Ρήτρα Δίκαιης Μετάβασης».
Η θεσμοθέτηση της συγκεκριμένης ρήτρας πιστεύουμε ότι πρέπει να διεκδικηθεί άμεσα από τους τοπικούς φορείς και την κοινωνία συνδεδεμένη με σαφείς στόχους όπως είναι η αύξηση των νέων θέσεων εργασίας, η μείωση της ανεργίας και η διατήρηση του ΑΕΠ της περιοχής. Η υλοποίηση των στόχων αυτών θα συνδέεται με συγκεκριμένες χρηματοοικονομικές δεσμεύσεις. Σε κάθε περίπτωση ο βαθμός απόδοσης του νέου οικονομικού – παραγωγικού – κοινωνικού μοντέλου είναι αυτός που θα καθορίζει και τα αντισταθμιστικά οφέλη για την στήριξη της περιοχής σε όλη την διάρκεια της μετάβασης.
Η Ρήτρα Δίκαιης Μετάβασηςθα αποτελεί την ασφαλιστική δικλείδα για την εφαρμογή της παραπάνω δέσμευσης και μπορεί να αποδειχθεί πολύτιμο εργαλείο με βάση τα παρακάτω:
- Να τεθεί ως έτος βάσης το 2019 και να προσδιοριστούν σαφείς δείκτες, όπως ο δείκτης απασχόλησης, το ποσοστό ανεργίας και το ετήσιο περιφερειακό ΑΕΠ με μελλοντικό ορίζοντα τουλάχιστον 20 ετών.
- Οι αποκλίσεις στα μεγέθη να μεταφράζονται σε οικονομικό ισοδύναμο που θα διοχετεύεται στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας μέσω εξειδικευμένου κωδικού που θα εγγράφεται κάθε έτος ως υποχρέωση στον κρατικό προϋπολογισμό.
- Για την απρόσκοπτη λειτουργία της διαδικασίας επιβολής της Ρήτρας να δημιουργηθεί σχετικό παρατηρητήριο στην Περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας δουλειά του οποίου θα είναι η παρακολούθηση και αποτίμηση, μέσω δεικτών, της υλοποίησης και εξέλιξης του προγράμματος.
- Το ποσό που θα προκύπτει ετησίως θα διατίθεται μέσω του Παρατηρητηρίου στην τοπική κοινωνία (π.χ. αν το 2028 έχουμε απόκλιση από τον σχεδιασμό 5% στην απασχόληση και 10% μείωση στο ΑΕΠ, αυτό να αποτιμάται σε οικονομικό μέγεθος).
- Τα χρήματα αυτά να διατίθενται σε δράσεις επιδότησης της εργασίας, όπως είναι ενδεικτικά:
- επιχειρηματικές δράσεις με προτεραιότητα σε εταιρικές μορφές έντασης εργασίας (ΚΟΙΝΣΕΠ) ή πράσινης ανάπτυξης
- στον πρωτογενή-δευτερογενή τομέα
- με μορφή επιδομάτων εργασίας
- μέσω Δήμων ή άλλων φορέων σε δράσεις απασχόλησης
Οι δράσεις αυτές θα αναθεωρούνται και θα επικαιροποιούνται.
Να σημειωθεί ότι και στην πρόταση του Δημοτικής Αρχής περιλαμβάνεται η ανάγκη διασφάλισης “Ειδικής αναπτυξιακής ρήτρας” σε επίπεδο ενεργειακών Δήμων, όπως αναφέρεται. Προτείνεται ότι «εφόσον το τοπικό ΑΕΠ μειώνεται ή παραμένει σταθερό, τότε θα μετατίθεται ανάλογα και ο χρονικός ορίζοντας πλήρους απένταξης του λιγνίτη για το μέλλον». Με την πρόταση αυτή διαφωνούμε, αφού συνδέει την στήριξη μόνο του τοπικού ΑΕΠ και όχι της απασχόλησης με την επιβολή ρήτρας όχι στην κεντρική κυβέρνηση αλλά σε μία Ανώνυμη Εταιρία, όπως είναι πλέον η ΔΕΗ, μέσω παράτασης της λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων. Πρόταση ανεδαφική και μη ρεαλιστική, αφού σε καμία περίπτωση η συνέχιση λειτουργίας των λιγνιτικών μονάδων δεν μπορεί να «επιβληθεί» στην ΔΕΗ μέσω ρήτρας. Άλλωστε η λειτουργία και η συμμετοχή στο εθνικό σύστημα μιας μονάδας ηλεκτροπαραγωγής εξαρτάται πλέον από πάρα πολλούς παράγοντες και σίγουρα όχι μόνο από την καλή διάθεση της ΔΕΗ.
Η Δημοτική Κίνηση «Κοζάνη Τόπος να Ζεις»θα συνεχίσει να δραστηριοποιείται, να προτείνει και να διεκδικεί σε όλα τα επίπεδα μια δίκαιη, όσο αυτό είναι δυνατόν, μετάβαση στην μετά τον λιγνίτη εποχή για την Δυτική Μακεδονία με την κοινωνία όρθια, έτσι ώστε να αποφευχθεί η φτωχοποίηση, η διάρρηξη του κοινωνικού ιστού, η άτακτη φυγή των νέων και εν τέλει η ερήμωση του τόπου μας.
Κοζάνη 15-7-2020
Για την Δημοτική Κίνηση «Κοζάνη Τόπος να Ζεις»