Σε επιφυλακή είναι η χώρα μας, όπως και η υπόλοιπη Ευρώπη, για την ευλογιά των πιθήκων, που καταγράφει αύξηση σποραδικών κρουσμάτων, χωρίς να έχουν ιστορικό ταξιδιού κυρίως στη Δυτική και την Κεντρική Αφρική, όπου μεταδιδόταν έως σήμερα η νόσος από άγρια ζώα.
Οι ειδικοί κρούουν το «καμπανάκι» για προσοχή και επαγρύπνηση, καθώς υπάρχουν ενδείξεις διασποράς της νόσου στην κοινότητα, χωρίς βέβαια να θεωρούν ότι είναι μεγάλος ο κίνδυνος μιας νέας πανδημίας, δεδομένου, μεταξύ άλλων, ότι η ευλογιά των πιθήκων χαρακτηρίζεται από σχετικά μικρή μεταδοτικότητα. Ο ΕΟΔΥ έχει ήδη ενημερώσει τα νοσοκομεία για απομόνωση και τήρηση ειδικού πρωτοκόλλου σε περίπτωση εμφάνισης ύποπτου περιστατικού –ακόμη δεν έχει καταγραφεί κρούσμα στην Ελλάδα-, ενώ εξέδωσε χθες αναλυτικές πληροφορίες προς το κοινό.
Σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, η μετάδοση από άνθρωπο σε άνθρωπο γίνεται μέσω της επαφής με δερματικές βλάβες/σωματικά υγρά του πάσχοντος ή/και μολυσμένα αντικείμενα, καθώς και μέσω αναπνευστικών σταγονιδίων κατόπιν παρατεταμένης στενής επαφής σε μικρή απόσταση. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, πονοκέφαλο, μυαλγίες, οσφυαλγία, λεμφαδενοπάθεια, ρίγος και εξάντληση, ενώ συνήθως εμφανίζεται χαρακτηριστικό εξάνθημα 1 με 5 ημέρες μετά την έναρξη των συμπτωμάτων. Το εξάνθημα εντοπίζεται αρχικά στο κεφάλι και στο πρόσωπο, και στη συνέχεια επεκτείνεται σε άλλα σημεία του σώματος, συμπεριλαμβανομένων των παλαμών και των πελμάτων. Αρχικά, εμφανίζεται με τη μορφή κηλίδων και βλατίδων, οι οποίες εξελίσσονται σε μικρές φυσαλίδες, φλύκταινες και έπειτα σε εφελκίδες που τελικά υποχωρούν. Το εξάνθημα αυτό μερικές φορές συγχέεται με το εξάνθημα της ανεμοβλογιάς.
Χρονική διάρκεια
Από τη στιγμή που κάποιος μολυνθεί με τον ιό της ευλογιάς των πιθήκων χρειάζεται να περάσουν 5 έως 21 μέρες για να εμφανιστούν τα πρώτα συμπτώματα (συνήθως 6 με 13 ημέρες). Παρ’ ότι δεν υπάρχει ειδική θεραπεία, οι περισσότεροι ασθενείς αναρρώνουν πλήρως σε λίγες εβδομάδες.
«Η εμφάνιση κρουσμάτων στο Ηνωμένο Βασίλειο χωρίς ιστορικό ταξιδιού, καθώς και η εμφάνιση σποραδικών κρουσμάτων σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες, υποδεικνύουν ότι πιθανόν υπάρχει μετάδοση της νόσου στην κοινότητα», επισημαίνει ο ΕΟΔΥ σε ανακοίνωσή του, τονίζοντας ότι με βάση τα έως τώρα επιδημιολογικά δεδομένα ο κίνδυνος για τον γενικό πληθυσμό είναι χαμηλός, καθώς η νόσηση είναι συνήθως ήπια και αυτοπεριοριζόμενη, με μικρή σχετικά μεταδοτικότητα.
Ηπιο στέλεχος
Σύμφωνα με τον γνωστό καθηγητή του LSE, Ηλία Μόσιαλο, ο οποίος με ανάρτησή του απαντά σε βασικές ερωτήσεις σχετικά με την ευλογιά των πιθήκων, ο ιός που κυκλοφορεί ανήκει σε ήπιο στέλεχος (West African) και το ποσοστό θνητότητας που μπορεί να προκαλέσει είναι 3-6%, αν δεν υπάρξει θεραπευτική παρέμβαση ή εμβολιασμός. Η ευλογιά των πιθήκων είναι λιγότερο μεταδοτική σε σύγκριση με την ευλογιά και προκαλεί λιγότερο σοβαρή νόσηση.
«Δεν υπάρχει σημαντικός κίνδυνος νέας πανδημίας από αυτό τον ιό. Οσο περισσότεροι όμως άνθρωποι μολύνονται τόσο περισσότερες πιθανότητες έχει η ευλογιά των πιθήκων να προσαρμοστεί στον ανθρώπινο οργανισμό. Επιπλέον, όσο περισσότερο χρόνο περνάει ο ιός μέσα στον ανθρώπινο οργανισμό τόσο περισσότερο χρόνο έχει για να εξελιχθεί. Θα μπορούσε ενδεχομένως δηλαδή να εξελιχθεί έτσι ώστε να εξαπλώνεται πιο γρήγορα μεταξύ των ανθρώπων», σημειώνει ο κ. Μόσιαλος.
“Πρώτη έξαρση” στην Ευρώπη – Τι λέει ο ΕΟΔΥ – Ποια είναι τα συμπτώματα
Το γνωστό εμβόλιο της ευλογιάς είναι περίπου 85% αποτελεσματικό στην πρόληψη σοβαρής νόσου και μπορούν να το λάβουν και ανοσοκατεσταλμένοι. Ο πρότερος εμβολιασμός κατά της ευλογιάς μπορεί να οδηγήσει σε πιο ήπια νόσηση, σύμφωνα με τον καθηγητή.
Ευλογιά των πιθήκων: Τι πρέπει να κάνουμε για να μη νοσήσουμε
Η τήρηση των βασικών μέτρων ατομικής υγιεινής είναι και σε αυτή την περίπτωση σωτήρια. Σύμφωνα με τις οδηγίες του ΕΟΔΥ:
- Πλένετε τα χέρια σας με σαπούνι και νερό τακτικά ή χρησιμοποιείτε αλκοολούχο αντισηπτικό.
- Καταναλώνετε κρέας μόνο αν έχει μαγειρευτεί επαρκώς.
- Μην πλησιάζετε άγρια ζώα, συμπεριλαμβανομένων νεκρών ζώων.
- Μην έρχεστε σε στενή επαφή και μη μοιράζεστε ρούχα με άτομα που δεν αισθάνονται καλά και παρουσιάζουν δερματικές βλάβες.
Ο ΕΟΔΥ είναι σε εγρήγορση και παρακολουθεί στενά την εξέλιξη της εμφάνισης των κρουσμάτων σε συνεργασία με τους ευρωπαϊκούς φορείς Δημόσιας Υγείας, το Ευρωπαϊκό Κέντρο Πρόληψης και Ελέγχου Νόσων (ECDC) και τον Παγκόσμιο Οργανισμό Υγείας (WHO). Ηδη τα ελληνικά νοσοκομεία έχουν λάβει εγκύκλιο για το τι πρέπει να προσέξουν, καθώς και να είναι σε συνεχή επικοινωνία με τον ΕΟΔΥ στην περίπτωση που υπάρξουν περιστατικά.
Ο έγκαιρος εντοπισμός πιθανών κρουσμάτων και η άμεση απομόνωσή τους είναι ύψιστης σημασίας ώστε να αποφευχθεί περαιτέρω μετάδοση. Οι οδηγίες του Αμερικανικού Κέντρου Ελέγχου και Πρόληψης Νόσων (CDC) περιλαμβάνουν απομόνωση του ασθενούς και χρήση εξοπλισμού ατομικής προστασίας από το προσωπικό που τον φροντίζει. Ο,τι χρησιμοποιεί το προσωπικό για να μπει στο δωμάτιο του μολυσμένου ασθενούς πρέπει να απορρίπτεται, ενώ μεγάλη προσοχή πρέπει να δίνεται στα μολυσμένα ρούχα, στα κλινοσκεπάσματα και στις πετσέτες ώστε να αποφευχθεί επαφή με το υλικό των βλαβών από το δέρμα του ασθενούς.