Άμεση ήταν η αντίδραση του δημάρχου Κοζάνης Λάζαρου Μαλούτα στην απόφαση του απελθόντος υπουργού Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωστή Χατζηδάκη, σχετικά με την αλλαγή στον τρόπο κατανομής των εσόδων από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου για το έτος 2020.
Με επιστολή που κοινοποιήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2021 προς το νέο υπουργό Περιβάλλοντος και Ενέργειας Κωνσταντίνο Σκρέκα, ο κ. Μαλούτας κάνει λόγο για μια «κατάφορα άδικη και αιφνιδιαστική απόφαση, που εκμηδενίζει ουσιαστικά του ήδη λιγοστούς πόρους προς το Πράσινο Ταμείο, που διατίθενται για την χρηματοδότηση δράσεων και την ανάπτυξη βιώσιμων οικονομικών δραστηριοτήτων χαμηλού ανθρακικού και περιβαλλοντικού αποτυπώματος, και που στόχο έχουν την ενίσχυση και σταδιακή διαφοροποίηση των τοπικών οικονομιών για την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας στις Π.Ε. Κοζάνης, Φλώρινας και το Δήμο Μεγαλόπολης».
Αναλυτικά, ο δήμαρχος Κοζάνης επισημαίνει στην επιστολή του ότι «Σε μια περίοδο κατά την οποία η Κοζάνη διέρχεται από μια παρατεταμένη ύφεση λόγω της απολιγνιτοποίησης, με την τοπική κοινωνία να βιώνει πλέον δριμύτερες τις οικονομικές και κοινωνικές επιπτώσεις της τελευταίας, η πρόσφατη Υπουργική Απόφαση για την περικοπή των πόρων από 6% σε 1% προς το Πράσινο Ταμείο, συμβάλλει στον περαιτέρω οικονομικό μαρασμό της περιοχής.
Η πρωτοφανής αυτή μείωση των σχετικών εσόδων από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών CO2που αποφασίστηκε παραμονή Πρωτοχρονιάς, έρχεται να προστεθεί στο ήδη κατά πολύ μειωμένο «Ειδικό Τέλος Δικαιωμάτων Έρευνας και Εκμετάλλευσης του Λιγνίτη», όταν με το Ν. 4533/2018 αντικαταστάθηκε προς το δυσμενέστερο, από την 1η Ιανουαρίου 2019, ο προηγούμενος τρόπος υπολογισμού των σχετικών πόρων που καταβάλλονταν στην περιοχή μας ως τέλος ανάπτυξης του Ν. 2445/1996.
Η Απόφαση όμως αυτή έρχεται και σε αντίφαση με το ήδη προσφάτως εγκεκριμένο από το Υπουργικό Συμβούλιο «Σχέδιο για τη Δίκαιη Αναπτυξιακή Μετάβαση (Master Plan)», στο οποίο περιλαμβάνεται το Πράσινο Ταμείο ως μία από τις βασικές πηγές χρηματοδότησης του Σχεδίου και ιδίως προς την κατεύθυνση των «Έργων βελτίωσης ενεργειακής απόδοσης και ηλεκτροκίνησης».
Επίσης, στις πολιτικές και τα μέτρα που περιγράφονται στο Master Plan για την «ομαλή και δίκαιη μετάβαση στη μεταλιγνιτική εποχή για τη Δυτική Μακεδονία και τη Μεγαλόπολη», καταγράφεται ως ένα από τα 12 σημεία που παρουσίασε το Υπουργείο Περιβάλλοντος το Φεβρουάριο του 2020, «η χρηματοδότηση των λιγνιτικών περιοχών από τους πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών CO2 (Πράσινο Ταμείο)».
Με δεδομένη την καθυστέρηση έναρξης του Μεταβατικού Προγράμματος, όπου το Πράσινο Ταμείο καταγράφεται ως μία από τις πηγές χρηματοδότησης των προβλεπόμενων δράσεων, και την αναμενόμενη καθυστέρηση ενεργοποίησης των χρηματοδοτικών εργαλείων του Master Plan, οποιαδήποτε απόφαση περαιτέρω αποστέρησης των ήδη λιγοστών πόρων από την περιοχή μας, οδηγεί την τελευταία με μαθηματική ακρίβεια σε βαθιά ύφεση.
Εάν συνυπολογιστεί στα παραπάνω και η κατάρρευση των σχετικών πόρων που προέρχονται από το «Ειδικό Τέλος Δικαιωμάτων Έρευνας και Εκμετάλλευσης του Λιγνίτη», το οποίο υπολογίζεται μετά από το 2019 με βάση τις μεγαβατώρες παραγόμενης ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη, οι οποίες άγγιξαν ιστορικό χαμηλό κατά τα έτη 2019 και 2020, αντιλαμβάνεται κανείς πως η περιοχή μας βρίσκεται πλέον σε εγκατάλειψη.
Για τους παραπάνω λόγους ζητούμε:
Την άμεση τροποποίηση της άστοχης αυτής απόφασης που ζημιώνει κατάφωρα την περιοχή μας αποστερώντας από αυτή πολύτιμους πόρους που έχει ανάγκη για τη χρηματοδότηση δράσεων, που στόχο έχουν την ενίσχυση των τοπικών οικονομιών και την δημιουργία νέων θέσεων εργασίας.
Την άμεση επαναφορά, στο πλαίσιο της τροποποίησης αυτής, του ποσοστού κατανομής των εσόδων από πλειστηριασμούς δικαιωμάτων εκπομπών αερίων CO2 από 1% σε τουλάχιστον 6% για το έτος 2020, σύμφωνα με το σκοπό της διάταξης του Άρθρου 25, παρ. Α.2 στ. δ του Ν. 3468/2006.
Την άμεση θεσμοθέτηση, με νόμο, και παγιοποίηση του ως άνω ποσοστού ως ετησίου εσόδου για το Πράσινο Ταμείο σύμφωνα με το Ν. 4599/2019, ως ελάχιστη προϋπόθεση για τη δίκαιη μετάβαση των λιγνιτικών περιοχών που σηκώνουν διαχρονικά στις πλάτες τους την ανάπτυξη της χώρας.
Την άμεση τροποποίηση του τρόπου υπολογισμού του «Ειδικού Τέλους Δικαιωμάτων Έρευνας και Εκμετάλλευσης του Λιγνίτη» του Ν. 4533/2018, καθώς δεν ανταποκρίνεται στον αναπτυξιακό σκοπό για τον οποίο θεσπίστηκε αφού πλέον η παραγωγή ηλεκτρικής ενέργειας από λιγνίτη, δεν βαίνει απλά μειούμενη, αλλά έχει ολοκληρωτικά καταρρεύσει.».